Letters Home

Metafore is kragtig en dien as waardevolle hulpmiddels wanneer ons ‘n komplekse gedagte moet verduidelik en nie die regte woorde daarvoor kan vind nie. As ons metafore in gesprekke of in die geskrewe vorm gebruik, aktiveer dit die verbeelding en maak dit makliker om emosies en indrukke oor te dra. Die gebruik van metafore dien as waardevolle hulpmiddels wanneer dit nodig is dat mense ‘n ou idee op ‘n nuwe en lewendige manier moet sien. Hulle verander op ‘n onbewustelike vlak die manier waarop ons aan ‘n konsep dink.

Ek het onlangs aan ‘n oefening deelgeneem wat ons uitgedaag het om aspekte van ons lewensreise met behulp van simbole en metafore te vertel. Ons was beperk tot vyf metafore. Dit was ‘n interessante ervaring en het my in gedwing om op ‘n ander manier te dink.  

Ek deel hieronder meer oor die vyf metafore wat ek gekies het om aspekte van my lewensverhaal voor te stel.

Metafoor 1 – Kameeldoringpeul

Die eerste simbool wat ek gekies het, is die peul van ‘n kameeldoringboom. My wortels spoor terug na Kathu in die Kalahari, geleë in ‘n Kameeldoringwoud. Hierdie peul simboliseer die sekuriteit en koesterende omgewing wat ek in my ouerhuis en gemeenskap gedurende my vormingsjare gevind het. Ons lewenstyl was nederig en ons het na aan die aarde geleef.

Die peul verteenwoordig ook veeldoeligheid. Behalwe om nuwe boompies te kweek, het ons dit ook versamel vir veevoer en om as kole in ‘n vuur te gebruik. Die lewe in die Kalahari het ons probleemoplossingsvaardighede en die kuns van innovasie geleer. Ons ouers het ‘n sterk werksetiek ingeskerp en verwag dat ons tot huishoudelike take bydra. Gevolglik het ons verskeie basiese vaardighede bemeester wat ons regdeur ons lewens bygebly het.

Metafoor 2 – Sakrekenaar

Die sakrekenaar simboliseer die berekende manier waarop ek my jong volwasse lewe benader het. Ek het spesifieke idees gekoester oor die trajek van my lewe, veral as ‘n vrou, met die vooruitsig hoe my loopbaan, huwelik en gesin sou harmoniseer. Net soos die verwerking deur ‘n sakrekenaar, het ek outomatiese uitkomste vir hierdie aspekte in my lewe verwag.

Verder beliggaam die sakrekenaar my loopbaan in die finansiële sektor. Ek het by ‘n oudit- en rekenmeestersfirma gewerk en organisasies gehelp om te verseker dat hul finansiële state hul finansiële gesondheid weerspieël. Ek het egter gou besef dat terwyl ek in die sakewêreld floreer, ek bevrediging gevind het in die interaksies met kliënte en kollegas eerder as die take self. Die uitkomste in my beroep het aansienlik afgewyk van my aanvanklike verwagtinge. Die situasie in my huwelik was soortgelyk.

Metafoor 3 – Gieter

Tuinmaak was nog altyd ‘n terapeutiese uitlaatklep, wat waardevolle lesse vir my bied. Ek het onder andere gesien hoe ‘n sukkelende plant in een deel van my tuin in ‘n ander omgewing met voeding en genoeg water kan floreer. Hierdie metafoor het diep met my resoneer. Deur die versorging van my tuin, het ek beter begin verstaan dat my lewensdoel soos dié van ‘n gieter lyk. Dit is `n instrument in God se hande om met liefde en sorg by te dra tot ander se groei.

My veranderingsreis het begin met ‘n belegging in my eie persoonlike in die vorm van`n Life Coaching kursus. Die nuutgevonde kennis en insig het my beter toegerus om my rol as instrument in ander se groei te vervul. My eerste fokus was my kinders.  Nadat ek my persepsie van my rol aan my baas by die werk verduidelik het, het hy ‘n verandeirng in my rol by die werk gefasiliteer. In my nuwe rol kon ek aktief tot die persoonlike ontwikkeling van ander bydra. Hierdie verskuiwing het vir my geweldige persoonlike vervulling gebring.

Metafoor 4 – Pen

Ek het vroeg in my lewe die waarde van skryf ontdek. Skryf is ‘n waardevolle manier om die emosies wat dreig om my te oorweldig, te hanteer. Dit help my om sin te maak van wat ek voel. Die papier of rekenaarskerm gee nie raad nie, maar luister sonder onderbreking en help my om perspektief en antwoorde te kry. Terwyl ons die lewe in Switserland navigeer, help my tweeweeklikse briewe my om sin te maak van gebeure, in verbinding met my hartsmense te bly en herinneringe te bewaar.

Ek het besef dat skryf my ook in staat stel om ander mense se lewens met woorde te beïnvloed. Ek beplan om in die volgende paar maande ‘n e-boek met die titel Briewe Huis Toe te publiseer. Daarin sal ek die dieptes van ons interne en eksterne ervarings en groei as ‘n Suid-Afrikaanse gesin wat in ‘n vreemde land woon, deel.

Metafoor 5 – Horlosie

‘n Horlosie sou my metafoor vir ons tyd in Switserland wees.  Die omgewing is baie ordelik, stiptelik en alles gebeur met Switserse presisie op tyd.

Die aanvanklike vyftig jaar van my lewe het soos ‘n ewige wedloop teen tyd gevoel. Met ons verhuising na Switserland het die situasie verander. Ek het die een ding waarna ek nog altyd gesmag het ontvang – tyd. Met die fokus op my welstand en groei, het ek dinge oorweeg wat my hart en siel voed. Ek het gedink aan maniere om gesond te bly en die kennis en vaardighede oorweeg wat ek wou uitbrei. Die proses het ‘n reis van selfontdekking en doelbewuste lewe geword.

Ons tyd hier in Switserland, net soos ons tyd op aarde, is geleende tyd, want dit kan enige tyd tot ‘n einde kom.

Die metafoor oefening het my gehelp om oor my lewensverhaal in prentjies te dink. As as jy aan die oefening moes deelneem, watter items wat voldoende betekenis as metafore dra om belangrike aspekte van jou lewe op te som, sou jy kies? 

As ‘n prentjie duisend woorde werd is, is ‘n metafoor duisend prente werd.

Groete

Emsia

Met die koms van die lente sien ons oral tekens van nuwe begin. Die stilte en eensaamheid van lang, koue winternagte maak plek vir vrolike klanke en tekens van nuwe lewe wat oral in die natuur sigbaar is. Knoppe verskyn aan die bome en blomme gee kleur. Diere en insekte ontwaak uit hul winterslaap en weet instinktief dat dit tyd is om voort te plant.

Die Noordelike Halfrond se Paasfees in die lente bring die boodskap van nuwe lewe sigbaar tuis. Die klem val op ontwaking en nuwe begin. Mense versier die bome in hul tuine met paaseiers. Die pastelkleurige eiers wat tussen die bloeisels versteek is, benadruk die tema van vernuwing.

Dierelewe

Oral in die natuur is tekens van lente en ontwaking. Spatsels kleur verskyn in die natuur. Eekhorings hardloop energiek op en af in die bome terwyl voëls vrolik op takke sit en sing. Ek geniet die voëls se vroegoggend kwetter.

Gedurende die lente is daar oral jong diere te sien. Tydens ‘n wandeling in die woud, het ek ‘n takbokooi en twee van haar kalwers teëgekom. Die verbasing om mekaar te sien was wedersyds. Oral op die plase is daar lammers en kalwers te sien.

Paddas

Vroeg lente ontstaan die “mind the frog”-borde oral in Switserland langs die landelike paaie. Charl het ook die borde op sy roete werk te waargeneem. Op die spesifieke roete is die woud aan die een kant en ons dorpie so golfbaan aan die ander kant. Daar was versperrings aan die kante van die pad om die paddas te keer om oor die pad te gaan. Die amfibië hiberneer in die winter in die woud en migreer dan vroeg lente na hulle broeigebiede.

Charl het een oggend vroeg oppad werk toe, gesien hoe ‘n helper van die Susy Utzinger Dierewelsynstigting paddas en salamanders versamel en hulle oor die pad dra sodat hulle veilig hulle broei-areas op die golfbaan kan bereik.

Krimpvarkies

Daar onstaan ook soortgelyke bewusmakingsborde vir die krimpvarkies wat na hulle winterslaap ontwaak. Krimpvarkies is ‘n bedreigde spesie en word goed in Switserland beskerm. Mense verwelkom hierdie nagdiertjies in hulle tuine aangesien hulle help om insekte en slakke te beheer. Hulle krul op in ‘n balletjie as hulle bang is of bedreig voel.

In Switserland word daar hoofsaaklik van outomatiese grassnyers gebruik gemaak, maar ongelukkig ʼn groot bedreiging vir krimpvarkies is. Krimpvarkies is nagdiertjies maar die adolessente loop in die dag rond. Sodra hulle ‘n grassnyer gewaar, rol hulle in ʼn bolletjie met ʼn noodlottige uiteinde.

Voëls

Rooi valke sirkel oor die vars geploegde landerye en soek na hulle volgende maaltyd in die vorm van muise of molle. Die kraai voel bedreig deur die rooi valke en ons het al verstom gestaan en kyk hoe die kraaie heel astrant hierdie roofvoëls in die lug probeer aanval en wegjaag. Ek kry die idee dat ons area ook dien as ‘n vliegskool vir die rooi valke en geniet dit om te kyk hoe die ouers met groot geduld hul kleintjies leer vlieg.

Die houtkappervoël se kenmerkende dreuning terwyl hy op verrottende hout klop en trommel, is iets wat ek altyd met lente in Switserland sal assosieer. Ons was opgewonde toe ons ‘n swaan op haar eiers langs die meer sien. Die eiers broei eers na ses weke uit. Die jong swane het ‘n donkergrys kleur en word eers na hul tweede somer wit.

Bloeisels en blomme

Die eerste lenteblomme wat verskyn is die sneeuklokkies, kroukusse en affodille.  Elke jaar net as ek opgewonde raak oor lente se opwagting, dan val daar weer `n vlaag sneeu.  Dit is inspirerend om te sien hoe die blomme deur die sneeu beur om hulle skoonheid en kleur aan die wêreld te vertoon. Die magnoliabome se bloeisels verskyn teen die derde week van Maart. Geleidelik versier verskillende soorte blomme die landskap en verf dit met asemrowende skakerings.

Rose in sewe Zürich-fonteine

In die week voor Paasfees, vul die Gereformeerde Kerke in Zürich verskeie fonteine met rose. Hulle het hierdie tradisie begin om van die fonteine met rose te vul in 2021 toe die pandemie in volle swang was. Die idee was om hoop aan almal gedurende daardie moeilike tye te bring. Nou in 2024, met soveel onsekerheid in die wêreld, is daar steeds ‘n behoefte aan tekens van hoop en vrede. Die leuse van die tradisie is “Ohne Dornen kein Rosen”. Dit beteken dat sonder dorings, daar geen rose is nie en beklemtoon die veerkragtigheid en skoonheid wat uit teëspoed kan voortspruit.

Paaseiers

In ‘n land bekend vir sy sjokolade, is Paaseiers en Pasehase`n hoogtepunt.  Van vroeg in Maart het die veelkleurige Paaseiers al die winkels versier. Sjokolade handelsmerke ding mee om die mooiste Paasmandjies met hasies en eiers te verskaf. Die verskillende sjokoladeskeppings is amper te mooi om te eet en maak pragtige geskenke. Besighede gee hierdie pragtige Paashase en -eiers as korporatiewe geskenke.

Paasfees vier nuwe lewe

Paasfees, tesame met die koms van lente, dra ‘n diepgaande boodskap van vernuwing vir Christene wêreldwyd. Dit simboliseer die triomf van die lewe oor die dood en bied ‘n kragtige viering van nuwe begin en hoop.

Groete

Emsia

Ek het nog altyd ‘n diep liefde vir stories gehad. My vroegste herinneringe sluit die slaaptydverhale wat my ma vir my gelees het en die radiostories waarna ek soggens geluister het in. My pa se staaltjies oor hulle koshuismanewales het my laat lag. Dit het my ook gehelp om die jong en waaghalsige tiener wat my verantwoordelike en streng pa eens was, te leer ken. Deesdae vind ek my genot en soms lewenslesse en insig in boeke, flieks en ander mense se stories.

Die belangrike rol van stories in my lewe

Ek het lank gelede die belangrike rol wat stories in my lewe speel, besef. Hoe ek gebeure en situasies onthou, beïnvloed hoe ek daaroor voel asook my gedrag. Verhale oor gedeelde ervarings bevorder dikwels ‘n gevoel van konneksie en kan selfs vreemdelinge in vriende verander. Navorsing toon dat storievertelling verskeie breindele aktiveer en ons geheuevermoëns verbeter.

Om gereelde briewe huis toe te skryf, dwing my om gebeure in my lewe in stories te omskep. Verskeie verhale word gekenmerk deur positiwiteit, vreugde en kalmte, terwyl ander onsekerheid, teleurstelling en verlies bevat. Binne hierdie stories oordink ek die lesse wat ek geleer of insigte wat ek verkry het. Ek het geleer om nie ‘n persoonlike storie met ander te deel totdat ek al die gebeure en uitkomste self verwerk het en ‘n gevoel van vrede daaroor bereik het nie.

​Narratiewe Terapie

Ek het vyftien jaar gelede ’n life coaching kursus voltooi. Dit was net voor my oudste twee seuns hulle tienerjare betree het en ek wou myself as ma so goed as moontlik vir hierdie fase voorberei. Hierdie life coaching diploma was een van die beste beleggings in myself. Dit het my gehelp om deur die seer en teleurstellings wat ek saamgedra het, te werk en my in staat gestel om my seuns se tienerjare met groter gereedheid en begrip te benader.

Ek het verlede jaar op die Narratiewe Pastorale Terapie-kursus wat deur Caritas in Mosselbaai aangebied word, afgekom. Ek het geweet dat dit iets sou wees waarby ek kan baat, aangesien dit stories in terapie gebruik. Teen die einde van die jaar het my Suid-Afrikaanse vriendin Marna, wat ook in Switserland woon, my ingelig dat ons vanaf Switserland aanlyn aan die kursus kan deelneem. Ons het in Februarie met ons dik truie aan die Zoom-sessies in Afrikaans in Mosselbaai deelgeneem,  terwyl die ander deelnemers gesukkel het om koel te bly in die Suid Afrikaanse somerhitte.

In Narratiewe Terapie leer ons om die Persoon en die Probleem te skei. Die Probleem moet nie deel van die persoon se identiteit vorm nie. Die Probleem het ‘n identiteit van sy eie. As ons die Probleem en sy taktiek deur stories beter verstaan, kan ons onsself makliker van die Probleem distansieer.

Dit het my gehelp om die Swart Hond-metafoor vir depressie in `n ander lig te sien. Die metafoor verteenwoordig hoe depressie sy eienaar soos ‘n lojale skaduwee volg. Winston Churchill het die term Swart Hond gewild gemaak. Hy het sommige van sy struikelblokke en oomblikke van onaktiwiteit op sy Swart Hond geblameer.

Onkruid in my tuin

Baie jare gelede het ek bitterheid in my lewe ervaar. Ek het ‘n storie gelees wat ‘n parallel geskep het tussen negatiewe gedagtes en onkruid in ‘n tuin. Die onkruid vermeerder en vervang die blomme en struike as jy nie vinnig daarvan ontslae raak nie. Met my liefde vir blomme en tuinmaak het die storie by my aanklank gevind. Ek kon my helder voorstel hoe bitterheid al my vrede en vreugde verdring.

Gedurende die lente het onkruid ons uitgestrekte grasperk bedek. Vasbeslote om die spasie terug te eis, het ek ‘n naweek aan onkruidverwydering gewy. Aan die einde van die naweek was my lyf moeg en seer, maar al die onkruid saam met my bitterheid, het op ‘n groot hoop gelê. Ek het die onkruidhoop aan die brand gesteek om vir altyd daarvan ontslae te raak. Die krag van die metafoor en die fisiese oefening was vir my uitstekende terapie.

Ons het outeursreg op ons eie stories

Die narratiewe wat ons oor onsself skep, bestaan nie in isolasie nie. Omstandighede en interaksies met ander vorm dit. Wanneer iemand ons swak behandel, hang hul negatiewe invloed dikwels in ons selfpersepsie. Ons kan nie altyd die stories wat ander oor ons het, verander nie, maar ons kan die stories wat ons oor onsself en diegene vir wie ons omgee vertel, beïnvloed.

Ons besit die outeursreg op ons stories. Dit is belangrik dat ons die storielyne wat ons identiteit definieer, herwerk en herskryf.

Stories help ons om mekaar beter te leer ken

Ek dink dit is goed dat ons, wanneer ons gemaklik is daarmee, ons stories met mekaar deel. Dit help ons om mekaar op `n dieper vlak te leer ken.

Wanneer ons ons stories deel, word ons herinner aan die menslikheid in mekaar. Wanneer ons die tyd neem om mekaar se stories te verstaan, word ons meer vergewensgesind en het ons meer deernis en empatie met mekaar.

Groete

Emsia

Met my aankoms vir ‘n kort besoek aan Suid-Afrika, het my voormalige Wiskunde-onderwyseres, Elsa van Rensburg, my en my ma na haar plaas genooi. Vergesel deur verskeie vroue wat belangrike rolle in my kinderjare gespeel het, het ons Kersliedere gesing en persoonlike staaltjies gedeel wat die genade in ons lewens onderstreep.

Groot genade kom dikwels in die vorm van mense, geleenthede en situasies in uitdagende tye.

Elsa se storie van genade onbeskryflik groot

Elsa se storie van ontsaglike genade het my getref. Haar plaas het op tragiese wyse kort voor ons besoek afgebrand. Sy was nie tuis tydens die brand nie. Talle mense het op verskeie maniere hulp aangebied. Merkwaardig genoeg het net die hektaar grond wat haar plaashuis en plaaswerkers se huise huisves, onaangeraak deur die vlamme gebly. Sy het haar man aan kanker verloor en haar plaashuis dra stories en herinneringe van `n leeftyd saam met hom. Hierdie gedeelde stories het die fokus van my gedagtes oor die genade in my lewe gevorm.

My ma

Omstandighede het my die voorreg gegee om tyd saam met my ma deur te bring. Ouderdom het ‘n eienaardige manier om die verganklikheid van die lewe en die genade wat gevind word in oomblikke saam met ‘n mens se ouers uit te lig. Om al die strukture wat my pa gebou het by die huis waar ons grootgeword het te sien, het hierdie besef vir my beklemtoon. Hy het onverwags 25 jaar gelede twee dae na Kersfees aan `n hartaanval gesterf.

Onder die kameeldoringboom in my ma se tuin het ons teruggedink aan staaltjies uit die verlede. Ek is dankbaar vir my vreugdevolle kinderjare in die Kalahari. Jy kan nie jou ouers of die plek van jou opvoeding kies nie. Daar is dus enorme genade in ‘n gelukkige kinderjare.

My sus en haar kinders

Toe my suster se dogter, Marga, van my Kaapse besoek vroeg in Desember hoor, het sy besluit om haar Matriekbaai-kaartjie te verkoop. Sy het ’n week saam met skoolvriende ingeruil vir tyd saam met familie. Ons almal mis ons jaarlikse saamkuiertradisie in die Kaap. Vir `n week kon ek en Ansa en haar kinders ons verantwoordelihede en bekommernisse opsy skuif en die Kaapse son en see geniet.

Vanaf Blouberg het ons ons verwonder aan die ikoniese uitsig oor Tafelberg. Jacques het Marga en Altus aangemoedig om die koue Atlantiese waters te trotseer. In die V&A Waterfront, het ons die tradisionele en kleurvolle Suid-Afrikaanse kersversierings en danse bewonder.

Ons het ook natuurlik die geleentheid gebruik om Christo se studente kuierplekke en die pragtig versierde koeke van Jacques se besigheid, The Cinnamon Club, te geniet.

Jacques

Jacques het sy studentjare voltooi en was gereed om te begin werk tydens die pandemie.  As entrepreneur het hy besluit om die Cinnamon Club, ‘n bakkery wat fokus op veganistiese en glutenvrye gebak, te begin. Ten spyte van vele ekonomiese en elektrisiteits uitdagings in Suid Afrika, het die besigheid goed gevaar. Jacques is nou gereed om uit te brei na ‘n besigheidsperseel by Woodstock Exchange. Ek is dankbaar dat ek die oomblik wat hy die sleutel tot die perseel ontvang het, met hom kon deel. Hy het soveel genade in sy besigheid ontvang en ek wens hom voortgesette sukses toe.

Christo

Christo was halfpad deur sy 12de graad toe ons Switserland toe verhuis het. Slegs twee maande nadat hy sy universiteitsreis begin het, het die Covid-pandemie die wêreld getref. Sy studentejare was besonder uitdagend. Die bywoning van sy gradeplegtigheid het my met dankbaarheid en emosie vervul. Hierdie prestasie sou nie moontlik gewees het sonder die ondersteuning van baie mense in sy lewe nie. Ek sien baie genade in die individue wat hierdie reis met hom gedeel het. Hy het die liefde, ondersteuning en aanmoediging van sy meisie, Simone, gehad. Boonop het hy ondersteunende ingenieurstudentevriende wat die akademiese eise verlig het met humor en sosiale afleidings.

Ek is dankbaar vir die vennote in ouerskap en dat ek die geleentheid saam met Christo se pa en sy gesin kon vier.

Vennote in Ouerskap

Ons as Jacques en Christo se ouers het jare gelede besluit om ons paaie in verskillende rigtings te laat loop. Tog het ons ooreengekom om steeds vennote in ouerskap te wees. Ons vennootskap het gegroei na vier persone. Soos met enige vennootskap was dit soms moeilik en uitdagend, want ons is vier individue met unieke persoonlikhede, sienings en realititeite. Tog glo ek dat die situasie met vier ouers die seuns se lewens en perspektiewe in baie opsigte verryk het. Ek is opreg dankbaar teenoor Charl vir sy rasionaliteit, maar ook insig en wysheid in die grootmaak van die seuns.

Jacques het tydens die pandemie vir `n lang tyd by Gert en Denise gewoon.  Ek glo dat Denise se wysheid en Gert se kennis en ervaring as entrepreneur en besigheidsman vir Jacques as mens en sy loopbaan rigting en duidelikheid gegee. 

Christo het die volgende erkenning in sy skripsie gegee.  To my parents, Emsia and Gert, and their partners, Denise and Charl, thank you for providing me with the opportunity to be able to write this acknowledgement as I prepare myself for the final submission of my undergraduate degree. Thank you Dad for always keeping me on my toes and thinking critically. Thank you Mom for always being available when I want to phone, and helping me with life’s problems as I become an adult.

`n Nuwe jaar

Ons almal stap `n nuwe jaar met `n skoon bladsy binne. Net soos ander jare gaan hierdie jaar ook uitdagings meebring. Ons weet net nie die aard en die omvang daarvan nie. Ek stap dit egter met gerustheid binne, want ek weet dat die genade wat ek in my lewe ontvang het nog altyd meer as die uitdagings was.

Mag dit `n mooi nuwe jaar vol genade wees.

Groete

Emsia