Letters Home - during our time in Switzerland as expats

Die Hart vs Verstand konflik van ‘n ma

04/05/2021 emsia.kruger

Die ma-rol is een wat ek met my hele hart wou hê. Dit het my egter soos ‘n spieël met my swakhede gekonfronteer. Vanaf die oomblik dat afhanklike vingertjies om joune draai, is ‘n ma se hart en verstand in konflik. Die gevoel en die weet stem selde ooreen. Ek vermoed dit is ‘n ewige stryd.

Met elke geboorte voel dit asof ’n hele kamer vol brose emosies ontsluit word. Die gevoel dat jou hart skielik buite jou liggaam sit en dat jy ook jou kinders se ervarings en gevoelens dra, maak jou baie kwesbaar. Hierdie gevoel is die hart van ‘n ma. Van die begin af verstaan jy die beduidende verantwoordelikheid wat met die rol gepaardgaan. God het hulle immers aan jou toevertrou. Jy moet hulle help om voor te berei om hul doel in die wêreld uit te leef. Hierdie begrip is die gedagtes van ‘n ma.

Aanvanklik voel jy oorweldig deur al die emosie en verantwoordelikheid. Jou kinders het jou nodig, en hulle maak dit duidelik. Jy moet sorgvuldig beplan om aan almal se behoeftes en vereistes te voldoen. Jou grootste wens is vir ‘n tyd van jou eie. Dit verander vinniger as wat jy kan dink. Hulle laat gaan, sorg vir hulself, en skielik het jy te veel tyd op jou eie.

Jou verstand bevestig dit is goed dat hulle onafhanklik word, verantwoordelikheid neem en leer om op hul eie voete te staan. Jou hart wens egter in selfsug dat jy steeds nodig is. As ma verg dit baie wysheid en emosionele volwassenheid om op die regte manier en op die regte tyd te laat gaan.

Laat gaan – adolossensie

Daar is drie belangrike mylpale wanneer ‘n ma haar kinders moet laat gaan. Die eerste keer is wanneer hulle adolessente word. Die hormone skop in en hulle het privaatheid nodig. Hulle begin deure toemaak, en deodorant-reuke hang in die huis as jy gelukkig is. Hulle spandeer baie tyd agter geslote deure en verkies hul vriende se geselskap en aktiwiteite bo joune. Ek kan Christo steeds hoor met sy gereelde, “Privaatheid Ma!”

Laat gaan – verlaat die huis

Die tweede keer wat ‘n ma moet laat gaan, is wanneer haar kinders die nes verlaat. Dit is ‘n aansienlike verlies, maar ‘n ma kry meer vrede en rustigheid in die huis. Die konflik tussen hul wil en respek vir die res van die gesin verskerp teen die einde. Hulle moet aan hulself bewys dat hulle in staat is. Gevolglik ontdek en probeer hulle nuwe dinge en doen meer aktiwiteite onafhanklik.

Soms het hulle steeds jou probleemoplossings vaardighede nodig wanneer ’n krisis handuit ruk. Hulle kontak met jou is op hul voorwaardes. Hulle wil nie noodwendig na jou raad of opinies luister nie, maar jou kinders het altyd ’n ma nodig wat met liefde en begrip luister.

Die tyd gaan verby en eendag besef jy jou kind het in ‘n vriend verander. Hulle het nuwe idees en ingeligte menings en begin wysheid deel. Jy het meer tyd vir jouself en jou passies en belangstellings. As jy gelukkig is, word van hierdie passies en belangstellings gedeel en jy en jou kind ontdek saam en ruil ervarings en inligting uit.

Laat gaan – lewensmaat

Die derde keer dat jy hulle moet laat gaan, is wanneer hulle ‘n lewensmaat kies. Die keuse van ‘n maat is hulle s’n, maar hul keuse van persoon het ‘n beduidende impak op die verhouding tussen jou en jou kind vorentoe. As die situasie positief uitwerk, veroorsaak hul keuse dat jy in verhoudings ryker word.

Miskien is jy geseën met kleinkinders. Jou beker van geluk loop oor, maar die hele konflik tussen ‘n ouma se hart en verstand begin weer van voor af. Jy dink met dankbaarheid: “Nou sal hulle uiteindelik verstaan hoe lief ek vir hulle is!”

Groete

Emsia

Fotografie as leermeester van waarneming

19/04/2021 emsia.kruger

My lewe deur het ek gedurig iets gehad om te doen. Ek kan egter nou fokus op aktiwiteite wat ek wil eerder as moet doen. Ek het altyd geglo dat inisiatiewe ‘n uitkoms moet hê, ‘n doel moet dien, of iets of iemand anders moet bevoordeel. Vir die heel eerste keer doen ek dinge net omdat ek dit geniet. Ek leer om dit anders te sien!

Om foto’s te neem was nog altyd ‘n aktiwiteit wat ek geniet het en dit het ‘n doel. Nou het ek fotografie ontdek. Fotografie is die woord wat ek gebruik wanneer ek foto’s neem net vir die pret. Ek het selfs aan ‘n aanlyn foto-uitdagingskompetisie (GuruShots) deelgeneem en baie geleer toe my foto’s aan spesifieke kriteria moes voldoen. Ek het baie idees en inspirasie by ander fotograwe gekry. Fotografie het ook ‘n leermeester van baie waardevolle lewenslesse geword.

Fokus

In een uitdaging moes ons met die fokus eksperimenteer. As jy op een deel van ‘n prent fokus, raak die ander dele van die prent uit fokus en vervaag. Ná die eerste somerreën het die veldblomme welig om ons gegroei. Dit was moeilik om te besluit waar ek wou fokus, want daar was soveel mooi dele om van te kies. Dit is soms moeilik om te kies, maar ons moet fokus waarop ons wil laat uitstaan en aanvaar die res is deel van die agtergrond.

Kleur

Baie van die uitdagings gaan oor kleur. Kleure soos oranje, rooi en geel is wonderlik, want daar is baie opsies met helderkleurige items. Die swart en bruin uitdagings was uitdagend, want dit is nie die tipe kleure waarop ek gewoonlik fokus nie. Toe die onderwerp bruin was, het ek na items soos hout, leer, sjokolade en grond gekyk. Die merke en vlekke van hout wat oor die jare ontstaan het, het die kontras in kleur geskep en die item en die foto iets besonders gemaak.

Skaduwees

Ek was verras deur die uitdaging wat op skaduwees gefokus het. Ek probeer gewoonlik om my foto’s te neem gedurende tye van die dag wanneer die lig sag is, daar wolke in die lug is en daar geen skaduwees is nie. Die konsep van skaduwees kan ‘n positiewe of ‘n negatiewe betekenis hê. Skaduwees speel ‘n belangrike rol in foto’s. Dit kan aandag vestig op of iets wegsteek. Dit dra by tot die drama, emosie of misterie van die prent.

Plekke

’n Foto-uitdaging wat my opgewonde gemaak het, was die een oor My Land. Suid-Afrika is so ‘n diverse land met die mooiste natuurskoon en mense. Die moeilikste deel was om net een foto te kies! Dit was heerlik om na die ander fotograwe se inskrywings te kyk. Dit was soos ‘n wêreldtoer, want almal kon net een prent kies wat hul land weergegee het.

Mense

Die uitdaging oor generasies het my nostalgies gemaak. Prente van ons mense is vir ons kosbaar, want elkeen vertel iets van die persoon, die oomblik of die situasie. ‘n Uitsonderlike foto laat ons liefde, emosie of humor sien en voel. Uitnemendheid lê in die vermoë om daardie oomblikke raak te sien en die vaardigheid te hê om dit vas te vang. Dit leer my om dieper te kyk.

Ek lees die volgende aanhaling oor fotografie wat dit mooi saamvat:

“To me, photography is an art of observation. It’s about finding something interesting in an ordinary place… I’ve found it has little to do with the things you see and everything to do with the way you see them.”
— Elliott Erwitt

Groete

Emsia

Die reuk van lente in Switserland

14/04/2021 emsia.kruger

Die natuur verander vinnig. Dit is ons tweede lente in Switserland. Dit voel egter soos ‘n eerste. Verlede jaar was ons gedagtes so besig met Covid en aanpas by al die nuwe reëls dat ons nie die natuur se ontwaking en verandering ten volle waardeer het nie. soil

Van alle dinge geniet ek die positiewe energie wat ek kan hoor, sien en voel die meeste. Ek glo die mense in lande met intense winters het ‘n baie groter waardering vir lente en die son. Hulle geniet dit om oral in die natuur op bankies te sit met hul oë toe en gesigte na die son gedraai. Daar is eerbied in die stilte waarmee hulle dit doen.

Voordele van sneeu

Sodra die sneeu smelt, is die wêreld groen. Die sneeu dien as ‘n isolator en help om vog in die grond te behou gedurende die winter. Dit stel stelselmatig water in die aarde vry soos dit in die lente smelt. Sonder die beskerming van sneeu, vries koue temperature die grond en beskadig die wortelstelsels van struike en bome. Dit bevat ook waardevolle voedingstowwe soos stikstof. Ek lees dat na ‘n strawwe winter blom die rose beter, en vrugtebome dra meer vrugte. Sommige bolle, soos affodille en tulpe, het die sneeu- en afkoelperiode nodig om te blom.

Frick – die reuk van kersiebloeisels

Ons het van ons eerste sonskynweer gebruik gemaak en op ‘n kersiebloeisel wandelroete by Frick, ‘n bekende kersiestreek in Switserland, gaan stap . Die reuk van bloeisels het in die lug gehang. Die pienk en wit bome, teen die groen agtergrond met spikkels geel veldblomme, het ‘n prentjie geskep om te onthou. In Japan het kersiebloeisels simboliese betekenis in terme van vernuwing en die vlugtige aard van lewe. Teen die einde van Junie word die verskillende kersies, met skakerings wat wissel van ligrooi tot swart, ryp en mense vier die seisoen met kersiefeeste.

Paasfees – die reuk van sjokolade en rose

In Suid-Afrika is ons gewoond daaraan om Paasfees gedurende die herfs te vier. Paasfees in die Noordelike Halfrond gedurende die lente het ‘n heel ander atmosfeer. Daar is ‘n baie groter klem op ontwaking en nuwe lewe. Die mense hang paaseier versierings aan hul bome tussen die bloeisels, wat hierdie konsep beklemtoon.

Ek is gefassineer deur die groot verskeidenheid sjokolade Paashase wat voor Paasfees beskikbaar is. Ons het ‘n week voor Paasfees die Lindt-fabriekswinkel besoek en moes ons beurt in ‘n tou voor die winkel afwag. Paashase maak uitstekende korporatiewe geskenke, en Zander was bly oor die oulike Paashase wat onverwags by ons aangekom het.

Ek was beïndruk met die Gereformeerde kerke in Zürich se Paasfees kreatiwiteit. Met Covid-beperkings moes hulle aan ander maniere dink om hul boodskap oor te dra. Hulle het sewe fonteine met rose versier. Die fonteine was ‘n simbool van nuwe lewe. Die rose was ‘n teken van die vreugde wat kleur in die donkerte van die huidige situasie bring. Dit het ‘n indruk gemaak en baie besoekers gelok.

Jong diere

In die natuur is dit ook sigbaar dat dierelewe gereed maak vir ‘n nuwe seisoen. Die rooi valke sirkel oor die vars geploegde lande op soek na iets om te eet. Die eekhorings hardloop op en af teen die bome terwyl die voëls vrolik in die takke sit en sing. Ek het twee jong takbokke in die bos raakgeloop, en ons was ewe verbaas om mekaar te sien. Ons was opgewonde toe ons ‘n swaan op haar eiers by die meer sien.

Die swane op die meer is iets wat ons voorheen net in kinder storieboeke gesien het.

Groete

Emsia

Kosmaak met liefde geinspireer deur my seun

06/04/2021 emsia.kruger

Jare gelede het ons Italiaanse kollega tydens middagete opgemerk: “Ek kan proe hulle het nie die kos met liefde voorberei nie.” Op daardie stadium was enige kos wat deur iemand anders voorberei is heerlik, selfs kantienkos. Ek het tyd nodig gehad om sy opmerking te begryp.

Ek het beperkte kooktyd gehad met ‘n loopbaan, huishouding en drie kinders om rond te ry. Met ‘n vegetariese man en vleisetende seuns was kosmaak in my kry-dit-klaar kategorie. Ek vermoed nie veel liefde het in my eenpotgeregte beland nie.

Toe my seuns die nes verlaat, was hul kookvaardighede beperk tot gebakte eiers, plaatkoekies en braai. Jacques heg waarde aan ‘n gesonde leefstyl en met ‘n beperkte begroting moes hy ná skool op sy kookvaardighede staatmaak. Gou was ons beïndruk met sy kreatiwiteit in die kombuis.

Jacques se besigheid – The Cinnamon Club

Jacques was lank deel van die Kruger-huishouding tydens die Covid grendeltyd. Hy het aangebied om verantwoordelikheid te aanvaar vir die huishouding se hoofmaaltyd, wat hy teen ‘n spesifieke tyd in die aand moes klaarmaak. Hy was verplig om al die relevante voedselallergieë te oorweeg en sy kreatiwiteit in te span. In die proses het hy ontdek dat ‘n veganistiese leefstyl die meeste voedselallergieë oorkom.

Nadat hy sy besigheidsgraad voltooi het, het Jacques besluit om te fokus op sy liefde en passie vir bak met plantgebaseerde produkte. Hy eksperimenteer graag met verskeie kruie en speserye. Hy het vroeër ‘n bietjie kaneel by al sy skeppings gevoeg, en hierdie gewoonte het sy besigheidsnaam, The Cinnamon Club, geïnspireer. Gaan kyk asseblief na sy pragtig aangebied veganistiese en glutenvrye koeke op The Cinnamon Club se webtuiste.

My kosmaak inspirasie

Jacques het my intussen geïnspireer om meer kreatief te wees met kosmaak. Ek probeer elke week ‘n resep uit ‘n ander land met al die regte bestanddele, kruie en speserye. Ek maak ‘n punt daarvan om die land te identifiseer waar die verskillende items vandaan kom. Met die skil en voorbereiding van die geregte waardeer ek die uniekheid en perfeksie van die vars produkte.

Ons bly tussen die plase en kan plaasvars produkte koop. Ons kry vars melk by die melkery naby ons huis. In die lente en somer maak hulle ook aarbeie, frambose, kersies en ander soorte vrugte beskikbaar in die yskas langs die pad. Anders as waaraan ons gewoond is, is plaasprodukte hier effens duurder as in die winkels omdat dit vars van die plaas af is.

Heerlike brode

Dit is maklik om Charl met brood te verlei, en hy bak dit graag self. Wanneer ons Duitse taalvaardighede verbeter het, wil ons graag aan ‘n broodbakkursus deelneem. Charl het steeds ‘n droom om in die toekoms ‘n bakkery te besit. Intussen bederf ek hom met die groot verskeidenheid brood wat by die plaaslike bakkery beskikbaar is.

Die Duitssprekende lande is bekend vir hul gefermenteerde produkte. Een van Charl se kollegas, Stefanie, het ons bederf met bottels ingelegde groente en ingelegde rooi uie. Sy kweek haar kruie waarmee sy dit piekel. Die geure is hemels en ‘n uitstekende geskenk gemaak met liefde. Stefanie het belowe om in die herfs vir my van haar ingelegde pampoene met vanielje te stuur. Ek sien baie daarna uit om dit te sien en te proe.

Ek kom al ’n lang pad in die kombuis met inspirasie uit verskeie oorde. Ek verstaan egter nou wat Gaetano bedoel het met, “‘n Mens kan proe wanneer iemand kos met liefde voorberei het.”

Groete

Emsia

Die verskillende kleure van waarheid

29/03/2021 emsia.kruger

Kleur is kragtig. Dit het ‘n impak op ons buie en emosies en inspireer ons besluitneming. Ons verwysingsraamwerk bepaal of ‘n spesifieke kleur ‘n positiewe of ‘n negatiewe assosiasie het. Kleur laat ons ook met vraagtekens wanneer ons iets sien wat anders lyk as wat verwag is.

Verskillende perspektiewe van dieselfde plek in Zumikon

Oranje lug in Switserland

Gedurende Februarie het ons opgemerk hoe die lug hier in Switserland verander van die gewone wit, blou en grys na die mooiste oranje. Die verskynsel het ons aan die raai gehou en my aan die oranje woestyn sonsondergange in die Kalahari laat dink. Die koerant het bevestig dat sand ook die rede vir die oranje lug is. Woestynsand waai van die noordelike dele van Afrika, soos Mauritanië, Mali en Algerië, na Europa. Die sand dien as ‘n lens, wat die kleur van die lug verander.

Sand vanaf Afrika het die lug van Switserland oranje ingekleur

In die wetenskap leer ons dat ‘n prismalens wit lig in verskillende kleure kan breek. Waarheid, net soos lig, kan ook in verskillende kleure gebreek word. My kleur van waarheid, positief of negatief, hang af van my lens – my perspektief.

Paasnaweek boodskap oor Kleure van Waarheid

Een Paasnaweek jare gelede het ek ‘n nodige boodskap oor kleure van waarheid ontvang. Alleen en in die middel van ‘n egskeiding het ek kerk toe gegaan. Die tema van die preek was Kleure van Waarheid. Die pastoor het verduidelik hoe die eerste vier boeke van die Nuwe Testament van die Bybel alles oor Jesus se lewe gaan.

Hy het die verskillende perspektiewe en fokusse van elk van die vier boeke uitgelig en toegeskryf aan die vier skrywers se sienings. Ek het daardie oggend weggestap en verstaan dat my lens die kleur van my waarheid bepaal. Dit was ‘n waardevolle les.

Perspektiewe op Suid Afrikaanse geskiedenis

Ons tiener, wat sy perspektiewe vorm, het my onlangs aan die kleure van waarheid herinner. Op 16 Desember verlede jaar het Zander gevra hoekom sy vriende in Suid-Afrika ’n openbare vakansiedag vier. Ek het verduidelik dat die Voortrekkers tydens die Slag van Bloedrivier ‘n gelofte aan God gemaak het dat as Hy hulle die oorwinning oor die Zoeloemagte van Dingaan gee, hulle die dag as ‘n jaarlikse geloftedag sal herdenk. Ná die 1994-verkiesing is hierdie openbare vakansiedag herdoop na die Dag van Versoening om alle perspektiewe te oorweeg.

Onlangs moes Zander ’n biografiese mondeling doen oor ’n belangrike persoon in die geskiedenis. Hy het die lewe van Nelson Mandela gekies. Ter voorbereiding het Zander ‘n boek gelees wat ‘n goeie opsomming van Suid-Afrikaanse geskiedenis verskaf. Emosioneel het hy sy perspektief op die Slag van Bloedrivier met my gedeel.

“Die Boere het deur die land van die Zoeloes getrek en wou van die Zoeloes as slawe neem. Hierdie situasie het die konflik veroorsaak. Die Zoeloes het hulself probeer verdedig en het net spiese as wapens gehad. Die Boere het gewere gehad en kon agter hul ossewaens wegkruip. Baie Zoeloes en net ‘n paar Boere het daardie dag gesterf. Dit is baie onregverdig en hartseer. Hoekom vier ons hierdie dag van gelofte? Die Zoeloes moes seker ook gebid het?”

Zander het ‘n ander perspektief gehad as die een wat ek tydens Apartheid op skool geleer het.

My kleur van waarheid, positief of negatief, hang af van die lens waardeur ek kyk. My kleur van waarheid het ‘n impak op my bui en my emosies. Dit inspireer my besluitneming. Kleur is kragtig. Situasies herinner my dikwels aan hoe belangrik dit vir my is om my lense te hersien voordat ek oordeel of optree.

Groete

Emsia

Blomme vir my ma by Keukenhof

22/03/2021 emsia.kruger

My beeld van my ma is ‘n groot bedding vol helderkleurige blomme. Haar lieflike tuin is haar speelplek maar ook haar wegkruipplek. Sy wys haar liefde met blomme. As skoolmeisie het sy my op my verjaardag met rose uit haar tuin bederf. Daar is altyd ‘n bos blomme in ons kamers wanneer ons kuier. Ek was baie opgewonde toe die geleentheid vyf jaar gelede ontstaan het om vir my ma die mooiste lentetuin in die wêreld, Keukenhof, te wys.

Opgewondenheid en benoudheid

Ek kon nie wag om die nuus met haar te deel nie. Haar opgewondenheid was so groot soos haar stresvlakke. Op die ouderdom van 71 was sy nog nooit oorsee nie. Programme oor Keukenhof op televisie was vir haar die genoegsame motivering om aansoek te doen vir ‘n paspoort. Sy het ook ‘n warm baadjie gekoop en ‘n blou mus gebrei.

Ek en my ma het via Dubai gevlieg en Charl in Amsterdam ontmoet. Ons het die verskillende etes en wye verskeidenheid musiek en flieks op die vliegtuig geniet. Sy het haar aan die ervaring oorgegee en gehardloop wanneer nodig om die aansluitingsvlug te haal.

Ons was bederf in ons blyplek in Leiden

Ons verblyf in Leiden was perfek. Die bed-en-ontbyt tannie was ‘n afgetrede sielkundige omtrent my ma se ouderdom. Omdat Nederlands en Afrikaans so na aan mekaar is, het ons met mekaar in ons eie tale gekommunikeer en verstaan. Ons gasvrou het ons met verskeie Hollandse lekkernye bederf. Elke oggend was daar nog ‘n tuisgemaakte verrassing, vars uit die oond, vir ontbyt. Die taal en kultuur van die Nederlandse programme op televisie het ons geamuseer.

Amsterdam, Zaanse Schans en Delft fabriek

Ons het ons Keukenhof-besoek vir later die week beplan. Intussen het ons Amsterdam te voet verken en die mense, duisende fietse en historiese geboue bewonder. Toe ons bene moeg geword het, het ons die stad vanaf een van die bote op die kanale bekyk. Ons het die Zaanse Schans besoek en windmeulens, handwerkwinkels en museums gesien. By die Delft-fabriek het hulle die mooiste handgeverfde blou Delft-breekware gemaak.

Tulpplase

Die dag voor ons Keukenhof-uitstappie het ons tussen die tulpplase rondgery en die rye kleur bewonder. Soms het ons uit die kar geklim om nader te kyk en die wonderlike reuk van die massas blomme te ervaar. Die beeld van die blomvelde was my prentjie van die hemel. Ons was verstom oor die goudgeel affodille wat oral soos veldblomme te voorskyn gekom het.

Keukenhof

Keukenhof was meer as wat ek verwag het. Dit was bevredigend om die verbasing in my ma se oë te sien, en dit was kosbaar om haar vreugde te ervaar. Ons was verstom deur die talle uitstallings, kleurvolle tulpvariëteite en ander blomme. Toe Charl later agterkom dat ons meer as 10 km gestap het, merk my ma verbaas op: Haai, ek het nie eers geweet ek kan so ver stap nie!

Hierdie jaar het ons gehoop om Keukenhof vir ‘n tweede keer te besoek. Keukenhof ontvang meer as ‘n miljoen besoekers per jaar. Keukenhof was gereed om op 20 Maart 2021 oop te maak en het kaartjies aanlyn begin verkoop. Die regering het hulle egter ingelig dat die huidige Covid-toestande hulle nog nie toelaat om oop te maak nie, al is hul tuine gereed. Covid-getalle in Europa styg weer, wat die derde golf aandui. Gelukkig het Keukenhof hul tuine virtueel op sosiale media vertoon. Ek begin dus elke dag met ‘n vinnige besoek aan Keukenhof!

Ek wens ek kon my ma verras met ‘n onverwagse besoek en blomme. Ek is egter nou beperk tot die tulpfoto’s wat ek vir haar per WhatsApp stuur. Gelukkig weet ek uit ondervinding dat daar soms uit die bloute geleenthede ontstaan.

Liefdegroete

Emsia

Innerlike reis in ‘n vreemde land

16/03/2021 emsia.kruger

Soms wanneer ons road trips beplan, het God innerlike reise van ‘n ander aard vir ons in gedagte. Ek sal die afgelope winter onthou. Dalene en my pad het gedurende Covid-tye onder vreemde omstandighede in Europa gekruis. Ek het so baie by haar geleer in die kort tydjie wat ek ‘n haar pad duideliker kon sien. Laat ek die storie deel.

Lente is in die lug in Mosselbaai en Dalene dink opgewonde aan hulle road trip wanneer Burger oor ŉ paar dae huis toe kom. Hy werk nou al vir 15 jaar lank as ŉ dokter in verskeie Afrika-lande. Afstand is deel van hul werklikheid, maar hierdie ses maande wat deur Covid veroorsaak is, was besonder lank.

Hy kan gelukkig vir ses weke huis toe kom. Hulle gaan rondry, elke aand braai en hy kan sy batterye herlaai in sy werkkamer waar hy so graag houtwerk doen. Dit voel of hulle vir die eerste keer kan begin asemhaal na 5-jaar se versmorende pyn veroorsaak deur Sumaré, hulle jongste dogter, se noodlottige motorongeluk as eerstejaarstudent.

Die selfoon lui en die boodskap laat Dalene in skok. Burger het ‘n erge beroerte gehad in woestynagtige Mauritanië in Afrika, sy huidige werkplek! Die telefoonoproep het hul onbeplande individuele en gesamentlike emosionele reise in Covid-tye met baie beperkende maatreëls, afgeskop.

’n Ambulans het Burger per woestynpad na die hoofstad, Nouakchott, vervoer. Vandaar het hy per ambulansvliegtuig na Frankfurt, Duitsland, gevlieg. In Frankfurt het dokters ’n noodoperasie uitgevoer om ’n deel van sy skedel te verwyder om die swelling in die brein te akkommodeer. Dalene het haar werk van 21 jaar, bedank en reëlings getref om vir ‘n onsekere en onbepaalde tydperk na Duitsland te vlieg.

Duitsland

Met haar aankoms in Frankfurt het hospitaalpersoneellede haar meegedeel dat sy weens Covid nie haar man in die ICU kon sien nie. Daaglikse terugvoer was beperk tot “kritiek maar stabiel”. Ná twee weke het die dokters hom na die neurologiese Schmieder-Kliniek in Allensbach Duitsland, oorgeplaas. Na nog drie dae se wag vir Covid-toetsuitslae, kon sy uiteindelik haar man sien. Sy kon hom egter net drie dae per week en twee uur op ‘n slag sien. Vir die res van die tyd was dit net sy en haar gedagtes in ‘n gastehuiskamer. Die omgewing het al dowwer en kouer geword namate die winter nader gekom het.

Hul familie en vriende is bekommerd en probeer uitreik na Suid-Afrikaners wat kan help om ondersteuning te bied. Ek was naby genoeg om met die trein te reis, en ons en die Prinsloo se paadjies het gekruis. Ek en Dalene het een keer per week per trein na Konstanz gereis, ‘n dorpie aan die Duitse kant naby die Switserse grens. Dit was koud buite en restaurante in Duitsland is gesluit weens Covid. Ons het oor die grens na Switserland gestap en mekaar oor ‘n warm koppie koffie in ‘n Switserse winkelsentrum leer ken.

Daleen en Emsia tussen Duitsland en Switserland

Zürich in Switserland

Dit het van kritieke belang geword vir die dokters om die deel van Burger se skedel, wat tydelik in sy maag gestoor is, terug te sit. Weens onbeskikbare ICU-sale in Duitsland het hulle ‘n neurochirurg in Zürich geïdentifiseer. Die Switserse dokter moes op Oukersaand opereer, afhangende van die beskikbaarheid van ‘n ICU-bed. Burger sou op 23 Desember per ambulans na Zürich vervoer word, en ons sou Dalene per motor kom haal. Die ICU was nie beskikbaar nie, maar vir die eerste keer in 10 maande kon hulle op die 24ste en Kersdag onbeperkte tyd saam deurbring.

Die operasie het plaasgevind ‘n dag voordat die neurochirurg met vakansie vertrek het. Die prosedure was ‘n sukses, maar Covid-reëls was strenger. Talle reëlings, briewe en Covid-toetse later het Dalene in ’n ambulans saam met Burger na Duitsland teruggekeer. Dit was die laaste keer dat ek Dalene gesien het. Ná nog twee maande, waartydens sy hom net vir een uur per week kon sien, het sy my opgewonde meegedeel dat hulle vroeg in Maart Suid-Afrika toe vlieg vir verdere rehabilitasie daar.

Burger en Dalene se uitdagende situasie, wat hulle met soveel hoop, geloof en liefde aangepak het, het die lense waardeur ek na die lewe en voorregte kyk aansienlik beïnvloed. Covid omstandighede is moeilik vir ons almal. Daar is egter moeilikheidsgrade. Een voorbeeld hiervan is ‘n onverwagse oproep om ons in te lig dat dit tyd vir ‘n innerlike reis in plaas van ‘n road trip is.

Ter herinnering van die vreemde tye het ek ŉ foto-video gemaak.

Groete

Emsia

Die ritme van seisoene skep vertroue

15/03/2021 emsia.kruger

Met lente wat in die natuur sigbaar raak, ervaar ek ‘n gevoel van opgewondenheid en nuwe lewenslus. Die winter was lank, koud en soms alleen as die snerpende koue dit moeilik maak om die huis te verlaat. Die langer en warmer dae en tekens van nuwe lewe in die natuur gee my hoop.

Kinder ervaring van seisoene

Seisoene het nog altyd ŉ groot impak op my gemaak. Kleintyd was dit bloot die opwinding en nuwe geleenthede wat elke seisoen bring as jy verveeld begin raak van dieselfde roetine, klere en kos. Die Kalahari-winters is kort, maar ek onthou geurige bredie, boontjiesop en wildspastei in die koue aande. Na skool het ons in die son gesit terwyl my ma vir ons lemoene skil. Die wêreld was droog en vaal.

Die somers was lank en warm en ons het alle beskikbare tyd by die dorpswembad deurgebring. Skouer-seisoene was kort, maar ek onthou die uitsien na die nuwe rok wat my ma vir ons gemaak het om skool toe te dra op 1 September. Ons het ons nuwe rokke bibberend, maar met trots gedra.

Volwasse ervaring van seisoene

Met ouderdom en realiteite van die lewe, het seisoene vir my nuwe betekenis gekry. Seisoene wat op hulle tyd opdaag is die een sekerheid waaraan ek kan vashou al voel die wêreld hoe deurmekaar. Dit bevestig daar is ŉ Skepper met ŉ Meesterplan. In die Wes Kaap het ek geleer Herfs kom tydens Paasnaweek. Dit is die mooiste prentjie as die wingerdblare verkleur na skakerings van geel en roesbruin en die berge ‘n donkerder blou raak. Daar iets spesiaals aan sagte winterreën wat jou soos ŉ kombers koesterend toevou. Na weke van onder die kombers sit, raak mens egter moeg van binnehuis wees en wil jy die son op jou vel voel.

Met verloop van tyd het ek die metaforiese betekenis van seisoene begin verstaan. Die ritme en balans van seisoene asook die belangrike rol wat elk van die vier seisoene speel, het meer betekenis gekry. My kinders se lewensbome is besig om bloeisels en nuwe blare te vorm en gereed te maak om hulle vrug hier op aarde te dra. Elke oggend herinner die pyne op verskillende plekke in my lyf my daaraan dat my lewensboom wat tans in herfs is, gereed maak vir winter.

Positiewe perspektief op winter

Met die hulp van seisoene kan ek winter en sy rol in ŉ meer positiewe lig sien. In ons winter-seisoene het ons die tyd en wysheid om ondersteuning te bied aan die wat dit nodig het in hulle eie seisoene. Vir die eerste keer in my lewe het ek ‘n wit winter ervaar. Die stilte en skoonheid van die spierwit sneeu slaan my asem weg. Ek deel die visuele ervaring in ‘n foto-video.

Ongeag die seisoen in die natuur wat verskillend tussen die noordelike en suidelike halfrond is, ervaar ons almal winter met Covid-19 inperking. Ons hoop is op Lente. Een van ons tuiniers het dit so mooi gestel: “Aan die einde van winter lyk dit of die Master ‘n skakelaar druk en alles skielik gelyk begin groei!” Ek geniet elke nuwe blaar en botsel buite en raak in vervoering as ek foto’s neem. Ek gaan bewus wees en opgewonde raak oor die groei wat by ons as mense wêreldwyd gaan plaasvind na die winterperiode.

Groete

Emsia

Toetse op die Switserse pad

08/03/2021 emsia.kruger

Charl het altyd daarvan gedroom om met ‘n kampeerwa deur Europa te ry. Met die verhuising na Switserland het die droom nader aan moontlikheid gekom. Daar was egter ’n paar hekkies wat hy moes oorkom sodat die kampeerwa-vakansie ’n werklikheid kon word.

’n Suid-Afrikaanse bestuurslisensie is slegs geldig vir die eerste jaar in Switserland. ‘n Bestuurstoets in Switserland binne die eerste jaar is dus nodig om ‘n Switserse bestuurslisensie te verwerf. Almal het aanbeveel dat ons bestuurslesse neem voordat ons die bestuurstoets in Duits aflê. As jy die bestuurstoets druip, moet jy heel voor begin en deur die leerlinglisensieproses gaan. Die proses behels dat jy ‘n noodhulpkursus moet slaag en klasse moet bywoon voordat jy die teorietoets kan skryf. Ek het besluit ek kom goed met die treine oor die weg, maar Charl het die uitdaging aanvaar.

Bestuurslesse

Charl is een van die versigtigste en wetsgehoorsame bestuurders wat ek ken. Ek kon nooit die negatiewe impak wat die bestuurslesse op Charl se bestuursvertroue sou hê, voorspel het nie. Die bestuurskool-instrukteur was streng en vinnig om aan die stuurwiel te gryp.

Hierdie hele bestuursles-ervaring het gemaak dat ek oom Schalk weer van voor af waardeer het. Oom Schalk het beide Jacques en Christo gehelp om hul rybewyse te kry. Ek het aanvanklik langs Jacques gesit terwyl hy leer bestuur het. Elke keer as ons by die huis kom, wou ek ‘n glas wyn hê. Ek het die hulp van oom Schalk ingeroep om ‘n potensiële alkoholprobleem te vermy. Ek het onlangs aan oom Schalk geskryf om te sê hoe baie ek sy deernis en omgee tydens sy lesse waardeer en dat sy bestuurslesse 10% van die prys van die Switserse lesse was.

Charl het natgesweet van elke laatmiddag se bestuursles gekom. Die kort somer is warm, en volgens regulasies word lugversorgers nie toegelaat nie. Al die sessies moes ook met ’n masker en plastiekhandskoene plaasvind. Die masker het ook sy bril opwasem.

Sommige verkeersreëls in Switserland is anders as in Suid-Afrika

Sommige verkeersreëls hier in Switserland is heelwat anders as in Suid-Afrika. Voetgangers het byvoorbeeld meeste van die tyd voorrang en voertuie is wetlik verplig om vir hulle te stop. As jy by ŉ treinoorgang wag, is jy verplig om jou motor af te skakel en uit rat uit te haal, ten einde koolstof uitlaatgasse te beperk. Die verskillende reëls, spoedbeperkings, nuwe onbekende paaie en regterkantbestuur het die hele bestuursituasie ŉ groter uitdaging gemaak as aanvanklik verwag.

Bestuurstoets

Al die geluk was aan Charl se kant toe hy ‘n verkeersbeampte kry wat ‘n paar jaar in Amerika gewerk het en goed Engels praat. Die beampte het hom baie gemaklik laat voel, en ‘n paar dinge het vroeg in die toets goed gegaan. Die vertrouensnaald het vinnig gestyg, en hy het die papiere gekry wat hom magtig om in Switserland te ry.

Ons het ŉ bottel Suid-Afrikaanse wyn ten duurste gekoop en gebêre vir die dag wat ons rede het om iets te vier. Oor ŉ glas yskoue Tokara Chardonnay kon Charl weer begin droom oor ŉ Europese vakansie in ŉ kampeerwa en ŉ lewe sonder Covid-19.

Groete

Emsia

Wat ek van my kinders leer

02/03/2021 emsia.kruger

Beide Jacques en Christo is op die eerste Vrydag in Maart gebore. Jacques het 22 jaar gelede in die wêreld gekom en op sy rustige manier sy tyd geneem. Christo het twee jaar later opgedaag, maar weens sy aard kon hy nie wag om sy lewe te begin nie. Toe hy my drie weke vroeg dringend kennis gee het ek met waarskuwings ligte aan, hospitaal toe gejaag. Moederskap het my intussen waardevolle lesse geleer.

Ouerskap is ŉ ongelooflike voorreg. In my ervaring was dit nie noodwendig so maklik om ŉ ma te word soos wat almal my gedurende my tienerjare gewaarsku het nie. Die rol is ook nie so maklik soos wat dit gelyk het toe ek ‘n tiener was nie!

My ouers het my oneindig lief. Ek het dit eers verstaan die dag toe ek ŉ ma geword het en voel of ek my hart broos en blootgestel buite my lyf dra. As ek terugdink oor my jare as tiener is daar baie geleenthede, situasies en woorde met my eie ouers wat ek wens ek anders hanteer het. Gelukkig weet ek darem nou uit ervaring ‘n ma se liefde vir haar kinders is geduldig en verdra baie.

Elke mens is uniek geskape. Ek het dit besef toe ek probeer het om my ouerskap-lesse geleer met Jacques, op Christo en Zander toe te pas. Elke tak van die familieboom groei in sy eie rigting om sy eie sonlig te kry en sy eie doel te dien. Dit is nodig vir balans. ŉ Mens mag nooit twee mense, veral kinders, met mekaar vergelyk nie.

Die Wonder van Lewe. Dis ongelooflik hoe ŉ mens uit twee selletjies binne nege maande ontwikkel en in ŉ onafhanklike jong volwassene binne ŉ paar jaar transformeer.

Moenie ander mense se ouerskap oordeel nie. Jou eie groen koring gaan ander mense baie geleentheid gee om jou te veroordeel. In die somer staan die koring letterlik groen op die land hier om ons. Soms groei daar ŉ helder rooi papawer tussen die groen koring en dit laat my so dink aan Dr Seuss se wysheid van “Why fit in when you were born to stand out”. Dit is veral hierdie rooi papawers wat mense rede gee om te oordeel!

Ouerskap is ŉ geleentheid vir persoonlike groei. Met elke kind leer ek nuwe dinge en moet ek nuwe uitdagings in die omstandighede, maar ook in myself oorkom. Elkeen van my kinders daag my op verskillende maniere uit. Ek leer van grense stel, onderhandeling en word direk gekonfronteer met my eie swakhede. Soms is ek skuldig aan onnodige haastigheid. Ek onthou ŉ spesifieke geleentheid waar ŉ sesjarige Jacques my bewus gemaak het van my swakheid. Hy het gesê: “Dit is reg Ma. Ek sal gou maak, maar waarom moet ons gou maak as dit Sondag is en ons net op pad is strand toe?”

Te midde van baie ouerskap uitdagings, is die verhouding met jou kind die belangrikste. Ek het op die harde manier geleer dat konflik deel is van die rol, maar dat ek die konflik op ŉ respekvolle manier moet hanteer sodat die verhouding nie skade ly nie. Ek het ook geleer dat net soos met ŉ krisis, ek ŉ konfliksituasie optimaal moet benut vir wedersydse begrip en groei in die verhouding.

Elkeen van ons kinders word in sy eie omstandighede groot. Elkeen het sy eie uitdagings en lesse om te leer. “In my dae het ons dit so gedoen”, is nie woorde wat help nie. Zander en Jacques verskil amper tien jaar en dit is ongelooflik om te sien hoeveel dinge in tien jaar verander het wat veroorsaak dat hulle grootword-omstandighede in baie opsigte verskil.

Ek het nog baie om te leer. Sedert jou kinders se geboorte, leer jy die veranderende wêreld deur hulle oë ken. Ek moet hard daaraan werk om by te bly. Jacques en Christo het aan my musiekkennis gewerk op pad skool toe en Zander het nou oorgeneem. Tegnologie en sosiale media het ŉ hele nuwe klomp geleenthede en uitdagings geskep en ek probeer bybly.

Ouerskap is nie ŉ reis wat jy alleen kan aanpak nie. Ons moet oop wees vir verskillende insette om ons kinders te help gebalanseerde volwassenes te word. Wanneer kinders skielik in twee verskillende huise grootword, is daar noodgedwonge verskillende sienings, uitdagings en ouerskapstyle. Ouers en stiefouers saam met wonderlike ander volwassenes soos grootouers, familie, onderwysers en almal wat hulle pad kruis, help hulle om hulle weg te vind.

Ek is dankbaar vir elkeen wat ŉ positiewe rol in my kinders se lewens speel!

Groete

Emsia