Die Oranjerivier, die langste rivier in Suid-Afrika, weef soos ‘n goue draad deur ons familie se geskiedenis. My ouers het langs sy oewers grootgeword, en dit is waar hulle ook ontmoet het. My pa, Christo, het sy kinderjare in Upington deurgebring, terwyl my ma, Lenie, in Kanoneiland grootgeword het. Baie van ons familielede boer vandag nog langs die rivier. Tydens ‘n onlangse besoek het die asemrowende sonsondergange my herinner hoe gepas die naam “Oranjerivier” werklik is.

My oupa was een van die vroeë setlaars van Kanoneiland

My oupa, Barend Engelbrecht, was een van die vroeë setlaars van Kanoneiland, die grootste eiland in die Oranjerivier. Danksy sy vrugbare grond en oorvloedige water het Kanoneiland ‘n florerende besproeiingsgebied geword. Hy het hom daar gevestig gedurende die Depressiejare. Hulle het die eerste brug in 1940 gebou. Voor dit het die eiland se vroegste inwoners eers per vlot, toe per boot en uiteindelik per pont hul tuiste bereik.

Die Oranjerivier is nie veilig om in te swem nie

Ons geniet dit om die Oranjerivier as ‘n familie te besoek.

Op een van ons uitstappies was die watervlak laag, en my oudste seun, Jacques, en ek het ten spyte van my ma se waarskuwings, besluit om na die oorkantste oewer van die rivier te swem. Ons het ‘n sandbank tussen die riete opgemerk waar ons beplan het om te rus voordat ons sou terugswem.

Toe ons egter die sandbank nader, het ons ‘n familie likkewane waargeneem wat on ingewag het. Ons het bleek in die kiewe vinnig omgedraai en probeer om terug stroomop te swem. Ek het gesukkel om dit te maak en Jacques moes my uit die rivier help. Maalkolke wat mens maklik insuig is ‘n gevaar in die Oranjerivier.

Die Oranjerivier gee en neem

Die Oranjerivier is dikwels geneig tot oorstromings en gedurende hierdie tye word die Augrabies-waterval ‘n asemrowende gesig.

Oorstromings kan egter aansienlike skade aan gevestigde landerye veroorsaak. My Tannie Barry het baie stories gedeel oor hoe hulle hul wingerde en besittings verskeie kere gedurende die 1960’s en 1970’s weens vloedskade verloor het. By verskeie geleenthede het ‘n helikopter hulle gered en hulle moes in ‘n pakstoor bly totdat die watervlakke gedaal het. Hulle moes drie maal  van voor af begin as gevolg van die impak van die vloede.

My niggie en haar familie verbou vrugte en groente wat hulle na Europa uitvoer, naby die Augrabies-waterval. Hulle jong volwasse seun het tragies aan die einde van 2021 in die Oranjerivier verdrink terwyl hy in vloed was.

Familiekuiers langs die Oranjerivier

As ‘n familie koester ons herinneringe aan ons uitstappies langs die oewers van die Oranjerivier. Tien jaar gelede het ons my ma se 70ste verjaarsdag in Keimoes gevier, ‘n plek van betekenis aangesien sy haar laaste skooljare daar voltooi het.

Riverbank Lodge

Dit was net gepas om my ma se 80ste verjaarsdag saam met familie langs die Oranjerivier gedurende Paasnaweek te vier. Ons het by die Riverbank Lodge in Upington gebly. Elke aand het ons gebraai en potjiekos langs die rivier gemaak terwyl ons die sonsak in goue skakerings dopgehou het.

Die lodge het ‘n swembad en ‘n pragtige grasperk waar die neefs met ‘n bal gespeel het. Die apies in die bome was soms toeskouers.

In die oggend het ons die nuwe dag met sonsopkoms op die lang stoep met ‘n koppie koffie en beskuit begroet. Ons het ook die dag op die stoep afgesluit met rooibostee en Switserse sjokolade.

Ek en my ma het ‘n kamer gedeel en die alleentyd saam met haar was die kosbaarste ervaring. Ons het tot laat in die nag lê en gesels. Soms het ons soos tieners lê en giggel oor gebeure uit die verlede.

African Vineyard Hotel

Dit was gepas om my ma se Verjaardagviering op Kanoneiland waar sy grootgeword het, te vier. Die African Vineyard Hotel het vir ons ʼn langtafel onder ʼn druiweprieël beskikbaar gemaak. Dit was so gepas, want dit het my ma aan haar grootwordjare herinner. Ons het die langtafel met goudgeel lappe, helder blomme, Porchie servette en Lindt sjokolade versier.

Die kos was heerlik en die eetgerei was stylvol. Dit het ‘n wonderlike atmosfeer geskep vir ons familie om stories rondom die lang tafel te deel. Ons kinders, nou jong volwassenes, het die geleentheid gehad om weer kontak te maak en mekaar beter te leer ken. Hulle het die pragtige omgewing ten volle benut om saam pragtige foto’s te neem.

Tevredenheid

Met ‘n hart vol liefde en gedagtes vol herinneringe, het ons in Upington op die vliegtuig geklim om ons reis terug na Switserland te begin. Terwyl ons opgestyg het, het ek en Zander vir ‘n laaste keer afgekyk om te sien hoe die Oranjerivier kronkelend sy pad see toe vind.

Groete

Emsia