Browsed by
Author: emsia.kruger

Afwagting bring gemengde emosies

Afwagting bring gemengde emosies

Afwagting is ’n bekende gevoel wat ons gereeld besoek.  Afwagting vir iets opwindends soos ‘n vakansie, iemand wat kom kuier, of ’n viering laat my kriewel van lekkerkry. Die uitsien is vir my soms net so lekker soos die geleentheid self!

Afwagting vir ʼn reiservaring saam met my ma

‘n Besonderse lekker afwagting was toe ons vir my ma Keukenhof se tulpe in Amsterdam in 2016 gaan wys het.  Dit was haar heel eerste keer oorsee en die opgewondenheid was groot.

Tydens ons oorsese besoek het my suster, Ansa, in ons huis in Kaapstad gebly om na die kinders om te sien. Die niggies en nefies het twee weke van pret en samesyn te geniet. Daar was weer afwagting vir ons terugkeer en hulle het ons hartlik en entoesiasties terug verwelkom. Dit saam met die uitruil van stories en ervaringe was net so spesiaal soos die reiservaring.

Die heel lekkerste deel vir my van die afwagting van ’n positiewe ervaring, is die beplanning en die voorbereiding. Ek kan vir ure navorsing doen, lysies maak en voorbereidings tref. Soos die aanbreek van die ervaring nader, verhoog beide die opgewondenheid en angstigheid in my. My ma het drie maande voor ons reiservaring die 1000 km met `n bus moes aflê en by ons kom kuier sodat ons haar met haar visa aansoek kon help. Ons het dit as deel van die gedeelde avontuur beskou.

Dit was alles die moeite werd en ons herkou nog gereeld tydens ons gereelde oproepe aan die pragtige en kleurvolle onthou oomblikke.

Parys se afwagting vir die Olimpiese Spele

Ons het gedurende Meimaand Parys besoek.  Die bou- en steierwerk in die stad het van ernstige voorbereiding vir die Olimpiese Spele getuig.  Ons kon die afwagting vir die groot gebeurtenis aanvoel. Op daardie stadium was die stad in die finale fase van voorbereidings vir die 2024 Olimpiese Spele.  Daar was ‘n bord om die dae af te tel, amper soos ‘n adventkalender voor Kersfees.

As toeris was ek saam met almal opgewonde oor hierdie groot geleentheid waarvoor 10 500 deelnemers en organiseerders so hard voorberei het. Ek het deernis met die organiseerders en projekbestuurders van hierdie groot geleentheid gevoel en kon my net indink onder watter druk en wakende oë van die wêreld, hulle alles betyds moes klaarmaak.

Dit was die derde maal dat Parys die Olimpiese spele aanbied. Die 1900 Olimpiese Spele was die eerste maal dat dit buite Griekeland aangebied is en ook die eerste maal dat vroue daaraan deelgeneem het. Met die 1924 Olimpiese Spele in Parys was daar ‘n aansienlike toename in die grootte en omvang van die Spele, die reëls was gestandardiseer, en daar was groot mediadekking daarvan regoor die wêreld.

Die 2024, Olimpiese spele was ’n reuse sukses en sal vir baie dinge onthou word. Dit was onder andere die eerste Olimpiese Spele in die geskiedenis wat numeriese geslagsgelykheid op die speelveld behaal het. ‘n Gelyke aantal vroulike en manlike atlete het aan die grootste sportbyeenkoms ter wêreld  deelgeneem het. Ek glo die organiseerders kyk met groot tevredenheid terug op hulle harde werk.

Afwagting vir die Kersbesoek vanaf die Kalahari

Hierdie is  ‘n jaar van groot afwagting vir my suster Ansa se kinders. Ons het besluit dat dit tyd is dat Marga, ‘n tweedejaar student en Altus ’n graad 10 leerder, in Desember by ons in Switserland te kom kuier.

Daar is egter baie voorbereidings en onsekerheid aan die besoek gekoppel.  Die eerste stap was vir hulle om paspoorte te bekom. Suid Afrika het baie immigrasievereistes rondom die reis vir minderjarige kinders soos wat Altus nog is. Die Van Zyl gesin moes met hulle dik pak vorms en gesertifiseerde afskrifte van belangrike dokumentasie, 700 km tot in Pretoria vir die Schengen Visa aansoek, ry. Hulle afspraak was vroegoggend en hulle moes ook oorslaap. Hulle moet weer 9 Desember dieselfde afstand aflê na OT Johannesburg lughawe vir hulle Emirates vlug.

Daar is vir hulle baie eerstes aan hierdie besoek gekoppel. Dit sal hulle eerste vlugervaring wees, eerste maal buite die grense van Suid Afrika, eerste winter Kersfees en hopelik ook eerste sneeu ervaring. Verder woon hulle in die Kalahari waar die somertemperature maklik oor 40 grade C gaan en die winter kort is.  Die ysige Europese winterweer met lank koue dae gaan saam met ‘n land waar alles in `n vreemde taal gebeur, ‘n anderster ervaring wees.

Ons hier in Switserland borrel oor van opgewondenheid en bespreek gereeld alles wat ons vir hulle wil gaan wys en ervarings wat ons met hulle wil deel. Die afwagting is groot en ons tel die slapies tot hulle aankoms.

Ek deel hierdie mooi gedig wat afwagting so raak beskryf.

Anticipation deur Patience Strong

Groete

Emsia

Sport leer vaardighede en lewenslesse

Sport leer vaardighede en lewenslesse

Ek het nog altyd plesier en vreugde in verskeie sportsoorte gevind. Daarby het ek ook vaardighede ontwikkel, lewenslesse geleer en nuwe insigte gekry. As ma het my rol van aktiewe deelnemer na toegewyde toeskouer verander. Die emosionele hoogte- en laagtepunte is egter steeds ewe intens.

Verskillende sportsoorte vir verskillende mense

Ons het ons kinders aangemoedig om aan ten minste een sportsoort deel te neem. Die vermoë om te leer speel binne die reëls van ‘n spel, is ‘n lewensvaardigheid wat op baie aspekte van die lewe van toepassing is.

Switserland se skolesportkeuses verskil van dié van Suid-Afrika. As ‘n beginner het Zander nie dieselfde vaardigheidsvlak in sokker, as sy maats wat van kleintyd af gespeel het, gehad nie. Sy balvaardighede was goed genoeg as doelwagter, maar die situasie was nie goed vir sy selfbeeld nie. Gelukkig het vlugbal as ‘n opsie na vore gekom en die sport het Zander soos ‘n handskoen gepas. Hy het by ‘n vlugbalklub in Zürich aangesluit. Dit het sy vaardighede verbeter en hom ook met sy Switserse Duits gehelp.

Jacques het vroeg in sy lewe sy passie in krieket gevind. Christo se passie vir tegnologie het sy belangstelling in sport vêr oortref. Op die rugbyveld was hy die een wat wawiele gedoen het. Ons het hokkie voorgestel en gelukkig het hy sy entoesiasme en motivering in die gees, pret en spanwerk gevind.

Sport leer vaardighede en lewenslesse

In die lewe, net soos in sport, vind ons nie altyd dadelik die plek waar ons die beste weergawe van onsself kan wees nie. As ons aanhou soek en probeer, sal ons die geleentheid vind wat by ons sterkpunte en passies pas. Sport leer ons die waarde daarvan om ‘n vaardigheid te verfyn. Dit verhoog ons doeltreffendheid as atlete, maar gee ons ook die geleentheid om die vervulling wat voortdurende verbetering bring, te ervaar.

Tyd- en energiebestuur

Sport leer ons op ‘n praktiese manier meer oor tyd- en energiebestuur. Om ‘n vaardige speler in enige sport te word, verg aansienlike beleggings van tyd en energie. Dit vereis toewyding en effektiewe prioritisering. Om tyd te maak om te oefen, vereis dat ons vrye tyd moet opoffer. Dit leer ons om te onderskei tussen wat noodsaaklik is en wat ons moet laat gaan.

Spanwerk

In spansport vereis uiteenlopende posisies verskillende vaardighede. Spanlede leer om mekaar se sterkpunte te benut en hoe om vir swakpunte te vergoed. Die span se sukses hang af van sy minste vaardige speler, wat die belangrikheid van wedersydse bystand, ondersteuning en aanmoediging beklemtoon. Elke lid het ʼn verantwoordelikheid teenoor die groep en moet verseker dat hulle in top kondisie is, hul vaardighede slyp en hulle beste prestasie tot die span se gesamentlike voordeel lewer. In die breër samelewing vorm ons almal deel van verskeie spanne by die huis, skool, werk, kerk of binne ons gemeenskappe.

Risiko’s en geleenthede

Om sukses in sport en die lewe te behaal, vereis dat ‘n speler geleenthede raaksien en berekende risiko’s neem. Soms is ons wenners, maar ander kere is terugslae onvermydelik. Dit is van kardinale belang om sukses met nederigheid te verwelkom en nederlaag met waardigheid te aanvaar. Ons moet leer om terugslae te hanteer en nie daardeur verlam word nie. Dit is ‘n integrale deel van persoonlike groei.

Terugslae

Beserings en foute is inherent aan beide sport en die spel van die lewe. Dit beïnvloed ons selfvertroue en geestelike welstand. Om van terugslae te herstel is ‘n tydsame proses. Gedurende sulke uitdagende tye is selfversorging en die ondersteuning van familie en vriende belangrik. Om onsself die nodige tyd vir herstel te gun, is noodsaaklik om ons te help om na die speelveld met hernieude krag, passie en entoesiasme terug te keer.

Sport leer vaardighede en lewenslesse, insluitend hoe om volgens die reëls van 'n spel te speel. Dit leer ook tydsbestuur en bring vreugde en nuwe vriendskappe.

Gebalanseerde leefstyl

Sukses in sport is afhanklik van die handhawing van ‘n gebalanseerde leefstyl. Ons moet met toewyding oefen en aan kompetisies deelneem, maar verseker dat ons ‘n lewe buite sport ook het. Hierdie balans is noodsaaklik ten einde te verhoed dat ons ons vreugde in sport en die spel van die lewe verloor.

Die speeltyd op die veld is beperk

Tyd op die veld is beperk. Voordat jy dit weet, verskuif jou rol van aktief deelneem na mentorskap en leiding vanaf die kantlyn. Van daar af bied jy raad, ondersteuning en aanmoediging.

As ‘n ouer op die kantlyn, is dit belangrik om te onthou dat kinders die beste leer deur aktief aan sport en die lewe deel te neem. Daarom is laat gaan ‘n deurslaggewende deel van ouerskap. Ons kinders het die vryheid nodig om te ontdek wat hulle geniet, watter strategieë die beste vir hulle werk en hoe om uit hul foute te leer.

Groete

Emsia

München – veel meer as Oktoberfest

München – veel meer as Oktoberfest

Aangesien ek in Oktober verjaar, mag ek elke jaar ons herfswegbreek bestemming kies. Ek kies gewoonlik lande oos van Switserland, want die herfskleure is pragtig. In die verlede het ek Boedapest in Hongarye en Tirol in Oostenryk gekies. Hierdie jaar het ek my visier op München, Duitsland gerig.

München, die hoofstad van Bavaria, is bekend vir sy besonderse bier. Terwyl baie mense dit ken as die tuiste van Oktoberfest, die wêreld se grootste bierfees, was ons besoek net ná die feesvieringe. Ons het vinnig agtergekom dat München baie meer bied as bier en feesvieringe. Die stad het pragtige parke, ‘n ryk geskiedenis en verrykende ervarings.

Tuisdorp van BMW

München is die geboortedorp van my gunsteling motorhandelsmerk, BMW. Dit staan ​​vir Bavariaanse Motor Werke. Tydens ons besoek het ons in BMW se geskiedenis gedelf en gesien hoe dit van sy nederige begin tot die motorreus ontwikkel het.

Die indrukwekkende argitektuur van die BMW Welt-geboue weerspieël die handelsmerk se innovasie en elegansie. Binne het ons verskeie areas verken, insluitend die ontvangsgeriewe en die ruimte waar hulle die sleutels van splinternuwe voertuie aan hul opgewonde eienaars oorhandig.

My pa was passievol oor meganiese ingenieurswese en was saam met my toe ek my eerste BMW getoetsbestuur het. Ek wens ek kon hierdie BMW-ervaring in München met hom deel.

Wetenskap en Tegnologie Museum

Duitsland is lank reeds die middelpunt van wetenskaplike briljantheid. Die land het van die mees invloedryke geeste in fisika, wiskunde, chemie en ingenieurswese voortgebring. Dit het dus gepas gevoel om die ikoniese Deutsches Museum te besoek.  Dit is een van die grootste museums gewy aan tegnologie en wetenskap, ter wêreld.

Die groot verskeidenheid uitstallings was verbysterend. Vriende het ons aangeraai om op ‘n paar temas te fokus aangesien die museum veels te groot is om alles op een dag te verken. Ons het besluit om op Optika, Elektronika en Wiskunde te konsentreer. Later het ons ook na die modeltrein- en brugbou-uitstallings gaan kyk.

Die uitstallings is interaktief en nooi jou uit om met jou sintuie te ontdek. Die museum is enorm, en jy kan maklik in sy nimmereindigende gange verdwaal.

Duitse Kultuur en die Ou Stad

Marienplatz is al eeue lank die hart van München. Dit het eens gedien as die stad se bedrywige mark waar handelaars eiers, meel, wyn en vis verkoop het. Vandag is dit ‘n plek waar plaaslike inwoners en toeriste bymekaarkom, veral tydens geleenthede soos die Kersmark wat die plein elke winter met feestelike vrolikheid vul.

Klokkespel

Die Nuwe Stadsaal oorheers die noordekant van die plein. Sy gotiese argitektuur is indrukwekkend, maar die hoofattraksie is die historiese klokkekspel wat twee keer per dag lui. Met 43 klokke is dit een van die grootstes in Europa. Tydens die klokkespel voer beeldjies tonele uit München se verlede op.

Viktualienmarkt

Ons het ook die Viktualienmarkt besoek wat vroeër ‘n boeremark was. Deesdae is daar sowat 100 stalletjies wat alles van vrugte en groente, vis en vleis tot brood, speserye en lekkernye verkoop, asook lieflike geskenke en aandenkings.

Daar is ook ʼn groot biertuin waar almal sit en gesels en alles dophou. In Switserland en Duitsland is dit wettig om reeds van die ouderdom 16 af al bier te drink.  Hulle verkoop biere in halfliters of volliters.  Ons het toe maar in eg Duitse tradisie ingeval met ‘n bier en Bratwurst met sauerkraut.

Bavariaanse gees in Hofbräuhaus

Vir my verjaardag wou ek regte Bavariaanse kos en gees ervaar. Die aanvanklike plan was om na die legendariese Hofbräuhaus te gaan. Ons het binnegestap en die indrukwekkende plek ervaar, maar dit was so vol dat ons op ‘n kleiner soortgelyke plek met minder toeriste besluit het.

Die Duitse musiek en die plek se dekor het `n gasvrye atmosfeer geskep om die tradisionele Duitse kos in te geniet.  Ons het sit en kyk hoe hulle elke nou en dan `n nuwe biervat bring om die glase uit vol te maak.

Nymphenburg Palace

Die Numphenburg Paleis was die somerwoning van die Bavariaanse heersers gedurende die sewentiende en agtiende eeu.  Ek het veral die tuine van die Nymphenburg Paleis in herfskleure getooi, baie geniet. Dit word baie goed instand gehou en bied  ʼn pragtige agtergrond vir troufoto’s.

München is die rivierbranderplankry hoofstad van die wêreld

Ons het ontdek dat die wêreld se grootste stedelike branderplankryplek in München is. Die stad se Eisbach-rivier, ‘n 2-kilometer stuk met mensgemaakte golwe, lok branderplankryers van oor die hele wêreld. Die naam “Eisbach” beteken letterlik “ysspruit”, wat gepas is. Plaaslike inwoners en toeriste kom  bymekaar om te kyk hoe waaghalsige branderplankryers in die rivier se stygende getye balanseer.

München se kombinasie van kultuur, geskiedenis en hartlike kos maak dit  ʼn goeie bestemming vir ‘n herfsuitstappie.

Groete

Emsia

Afrika-kuns is funksioneel en sosiaal

Afrika-kuns is funksioneel en sosiaal

Elke keer as ek en Zander op Kaapstad se lughawe land, draai hy met ‘n glimlag na my en sê: “Ma, ek is mal oor die vrolike atmosfeer wat ek hoor en voel.” Daar is ‘n energie in die lug. Mense lag, gesels en roep na mekaar van oorkant die vertrek. Dit is ‘n wêreld weg van die stilte van Switserland waar stilte gerespekteer en selfs wetlik gehandhaaf word. Gewoonlik drink ons na aankoms ‘n koffie om die atmosfeer te geniet en by die stad se hartklop in te skakel.

Alhoewel my voorouers waarskynlik eeue gelede in Europa gewoon het, loop Afrika-bloed deur my are. Die afgelope ses maande het ek twee kunsuitstallings met `n fokus op Afrika kuns bygewoon, albei op uitnodiging van Duitse vriendinne. Die kunswerke se lewendige kleure, vreugdevolle energie en egtheid het diep by my aanklank gevind en ‘n verlange na Suid-Afrika aangewakker.

Esther Mahlangu                                     

Die eerste uitstalling wat ek bygewoon het, was van Esther Mahlangu se werk by die Iziko-museum in Kaapstad in Junie 2024 saam met my vriendin Ulrike. Mahlangu, ‘n legendariese Suid-Afrikaanse visuele kunstenaar, is bekend vir haar helderkleurige muurskilderye met tradisionele Ndebele-patrone. Hierdie uitstalling het haar byna sewe-dekade lange bydrae tot kontemporêre kuns gevier. Daar was meer as 100 noukeurig saamgestelde stukke uit gesogte internasionale versamelings.

In die Suidelike Ndebele-kultuur is dit ‘n tradisie dat vroue die buitekant van hul huise met hierdie ingewikkelde patrone verf. Esther het hierdie vaardigheid op die ouderdom van tien by haar ma en ouma geleer. In 2018, op 83-jarige ouderdom, is dr Mahlangu met twee eredoktorsgrade vereer om erkenning aan haar enorme bydrae tot die kunswêreld te gee.

Samewerking met groot handelsmerke

Haar baanbrekers werk het gelei tot ikoniese wêreldwye samewerking met handelsmerke en name soos Rolls-Royce, BMW, Fiat, South African Airways, John Legend, Belvedere Vodka, The Smithsonian Museum, Freshpak Rooibos, en vele meer. Sy het gesê:

Through my art, I have seen the world. In turn, the world learned about my Ndebele heritage.  I speak isiNdebele, I walk isiNdebele, and I wear isiNdebele.

Esther Mahlangu het internasionale bekendheid verwerf deur ‘n ikoniese BMW-advertensieveldtog. Ek het die voorreg gehad om die legendariese BMW 525i Art Car te sien, wat vir die eerste keer in meer as 30 jaar na Suid-Afrika teruggekeer het.

Sy was ook die eerste kunstenaar ter wêreld wat opdrag gegee is om ‘n kunswerk te skep vir die eksklusiewe “galery” van ‘n nuwe Rolls-Royce Phantom. Hulle het dit  ‘The Mahlangu’ ter ere van haar genoem.

Afrika kuns in Basel, Switserland

My Duitse vriendin, Darja, het my genooi na ‘n Afrika-kunsuitstalling in Basel. Die tema was “When We See Us.” Dit was betekenisvol om te verneem dat die Zeitz Mocaa Museum van Kontemporêre Kuns Afrika in Kaapstad die uitstalling saamgestel en georganiseer het, aangesien ek reg oorkant daardie indrukwekkende museum gewerk het.

Die kunswerke is volgens temas gegroepeer, elk vergesel van ‘n beskrywing. Temas, soos Alledaagse lewe, Vreugde en Spiritualiteit, het my geraak en my ervarings met Afrika-kulture weerspieël. Die uitstalling het ook die konflik tussen die wêreld se verwagtinge van Afrika en die visie wat Afrika streef om te wees kragtig vasgevang.

Alledaagse lewe

Daar is skoonheid verweef in ons alledaagse lewe. Soms vind ons dit in speletjies, in dieper werk, of in oomblikke van rus. Kunstenaars herinner ons daaraan dat tuiste nie noodwendig ’n plek is nie, maar ’n gevoel gewortel in die warmte van gemeenskap. Dit lê in die saam lag in agterplase, geselsies op die voorstoep, die versorging van tuine, en die saamkoms om etenstafels. Hier deel die ouer mense hulle wysheid en ervaar ons die liefde van familie, of ons nou deur bloed verbind is of nie. Almal is ’n Tannie of ’n Oom.

Al is daar dalk min materiële dinge, is daar ’n oorvloed van saamwees. Ons vind vreugde in die gewone ritmes van water aandra, lees, hardloop, brei, bier drink, of hare vleg. Saam vier ons die rykdom van die lewe en koester ons die eenvoudige plesier om net te wees.

Spiritualiteit

Ons spiritualiteit is deel van ons alledaagse lewe, onafskeidbaar van wie ons is. Dit is ryk en kompleks, ons manier om die heelal te verstaan en ons lewe beter te maak. Ons is trots op ons driedubbele erfenis van inheemse kulture, Christendom en Islam. Dit is ‘n plek vir rituele, seremonies en storievertelling. Deur rituele dans styg ons bo die hede uit en die krag van heilige tekste en gebede uit verskeie tradisies reinig en vernuwe ons. In hierdie mengsel van ou wysheid en moderne geloof vind ons vrede en betekenis.

Vreugde

Die lewe is daar om geniet te word, en niemand vier soos ons nie. Of dit nou by ’n vriend se byeenkoms is of in die hart van ’n straatfees, ons koester die warmte van vreugde. Ons weet hoe om enige oomblik in ’n viering te verander, want elke geleentheid roep vir sang en dans. Ons het die stemme en ons het die bewegings. Terwyl ons floreer in die energie van saam feesvier, waardeer ons ook die stil oomblikke van rus en alleenwees. Ons geniet die lewe in al sy ritmes.

My liefde vir Afrika en sy mense

Ek is dankbaar vir my Duitse vriendinne wat saam met my die Afrika kuns geniet het. Vir my was die uitstallings `n kleurvolle opsomming en herbevestiging van my diepe liefde vir Afrika en sy mense wat die kuns van in-die-oomblik-leef bemeester.

Groete

Emsia

Die impak van taal op ons identiteit

Die impak van taal op ons identiteit

Taal speel ’n baie belangrike rol in enige kultuur. Dit is hoe mense kommunikeer, verhoudings bou en ‘n gevoel van gemeenskap skep. Deur taal gee ons uitdrukking aan ons gevoelens en gedagtes en dit help ook om ons identiteit te vorm.

Ek kom van Suid-Afrika, ‘n land met 11 amptelike tale, elk met unieke streeksvariasies. Taal stel ons in staat om unieke idees en gebruike binne verskillende kulture en samelewings oor te dra. Wanneer ek by my familie in die Kalahari kuier, geniet ek die pragtige woorde, beskrywings en aksente van Kalahari Afrikaans. Charl sê dikwels dat dit klink asof ons ‘n heel ander taal praat.

Ons taal verander gedurende verskillende lewens stadiums

Ons manier van praat kan selfs gedurende verskillende stadiums van ons lewe verander. Ek het opgemerk hoe my kinders se taal- en woordkeuses verander het soos wat hulle deur verskillende ontwikkelingsfases beweeg het. Die invloed van hul sosiale kringe was hoorbaar. As universiteitstudente het ons taal ook getransformeer. My pa het van die nuwe woorde wat ons gebruik het amusant gevind. Hy het selfs probeer om dit by sy werksvergaderings in te sluit, wat sy kollegas laat skaterlag het.

Integrasie in ‘n land met ‘n ander taal

Ons woon in die Duitssprekende deel van Switserland, waar verskeie dialekte, gesamentlik bekend as Switserse Duits, gepraat word. Om Switserse Duits te verstaan, is vir ons ‘n uitdaging. Selfs Duitsers wat Hoogduits praat, sukkel soms daarmee. Dit is moeilik om te integreer in ‘n land waar jy nie die taal magtig is nie.

By Zander se internasionale skool speel taal ‘n belangrike rol. Die skoolgemeenskap bestaan ​​uit gesinne van regoor die wêreld wat verskeie moedertale dek. Vele gesinne verhuis gereeld. Die kinders moet met elke verhuising aanpas by die nuwe land se kultuur en ook die plaaslike taal leer praat. In baie gevalle verskil hulle twee ouers se moedertaal ook. Hierdie kinders is dikwels verskeie tale magtig. Zander was ‘n buddy vir ’n graad 2 seun wat reeds op hierdie ouderdom 5 tale magtig was.

Zander se gedig oor taal en die impak op identiteit

Met ons verhuising na Switserland, was Zander genoodsaak om baie moeite met sy Engelse taalvaardigheid te doen ten einde dit na moedertaal vlak te bring.  Hy moes ook Duits as tweede taal en Spaans as derde taal aanleer. As deel van Zander se leerplan in graad 10, moes hulle ‘n gedig oor taal en die impak op identiteit skryf.

Ek deel Zander se gedig waarin hy sy verskillende taalidentiteite weerspieël.

Between Tongues

Afrikaans, the voice of my source,
Where “hoesit” echoes, and “lekker” supports,
It’s the language of rugby, of cricket games,
Of visits home, and calls for birthdays,
In Afrikaans, I say “I miss you” in words that know,
A time much simpler, of places long ago.

English, the language you can’t ignore,
A tool you need if you want to explore,
The language of strangers, now friends I find,
In corridors where new beginnings unwind,
It’s the voice of the world, the one you must know,
The voice I use when my past lets go.

German, the tongue of my new country’s streets,
Where friendships grow through no easy feats,
I’ve learned to connect, talk, and share,
In a tongue that still feels foreign, yet fair.
Though fluency is still a time away,
My expressivity grows with each passing day.

Spanish, a language I’m still working to speak,
Learned in class, though my skills are nothing unique
With Spanish, I interact with people I meet,
Brief encounters, but memories that stay complete.

Afrikaans, for family and past ties,
English, for school and global eyes,
German, for shopping and navigating new streets,
Spanish, for travelling and exploring new feats.
Four voices, like rivers, converging in me,
Each one shapes how I see the world around me.

With Afrikaans, I’m the child, of my roots
With English, I navigate global pursuits,
With German, I handle daily tasks and more,
With Spanish, I explore and open new doors.

Four languages, four worlds, all part of my soul,
All built connections, Each uniquely filling a hole.

Groete, Regards, Grüße,

Emsia

Ons is getuies van mekaar se lewens

Ons is getuies van mekaar se lewens

Ek glo ons Skepper het die menslike ervaring ontwerp om gedeel en gesien te word. Ons het ander nodig om getuies van ons lewens te wees, net soos ons getuies van hulle sin moet wees. Hierdie wedersydse uitruil is noodsaaklik vir die menslike ervaring.

“Shall We Dance” is ‘n fliek wat ek jare gelede die eerste keer tydens my egskeiding gekyk het. Dit het my soveel gegee om oor na te dink dat ek dit intussen nog ‘n paar maal gekyk het. (Ek erken dat Richard Gere en sy tango met Jennifer Lopez ook iets daarmee te doen gehad het.) In die film het ‘n paartjie ‘n moeilike plek in hul huwelik deurgemaak. ʼn Karakter in die storie het die vrou gevra waarom sy in ʼn huwelik wil wees. Haar antwoord het my gehelp om sin te maak van my gevoelens van verlies. Sy het geantwoord:

We need a witness to our lives. There are 8 billion people on the planet … I mean, what does any one life really mean? But in a marriage, you’re promising to care about everything — the good things, the bad things, the terrible things, the mundane things … all of it, all the time, every day. You’re saying, Your life will not go unnoticed because I will notice it. Your life will not go un-witnessed because I will be your witness.

Ons is almal getuies van ander mense se lewens

Om ‘n getuie van ‘n ander persoon se lewe te wees, is ‘n belangrike rol. Dit behels dat ons in hul liefde en vreugde, sowel as hul kwesbaarhede en uitdagings deel. In die rol, kry ons insig, wysheid en lesse uit ander se ervarings.

Ons tree op as getuies op ontelbare maniere – soms met geliefdes en ander kere deur kort interaksies in die daaglikse lewe.

Ons sien lewens deur boeke, blogs, plasings op sosiale media en foto’s en neem hierdie rol baie meer gereeld aan as wat ons besef.

Soms is dit moeilik om ʼn getuie te wees

Dit is nie altyd maklik om hierdie rol te vervul nie. Ons vergelyk dikwels ons unieke ervarings met dié van ander en deur ons lens kan iemand anders se lewe idillies of perfek lyk. Sonder die volledige prentjie, kan dit gevoelens van ontoereikendheid, mislukking, onregverdigheid, of selfs minder geliefd voel, aanwakker.

Dit is belangrik om te onthou dat elke persoon ‘n unieke lewensreis en doel het. Elkeen van ons moet ons pad en bydrae tot ander en die mensdom vind. Ek vra myself dikwels af – maak ek die meeste van die hand van kaarte wat die lewe aan my uitgedeel het?

Getuies in ‘n vreemde land

Met ons verhuising na Switserland het die agterlaat van vriende en geliefdes ‘n diep gevoel van verlies meegebring.

Ek het nagedink oor die kosbare getuies wat verskillende fases van my lewe gedeel het. Om in kontak te bly was ‘n prioriteit en ek het dit gedoen deur my gereelde briewe huis toe. Ek is ook ‘n getuie van hul lewens in die mate wat hulle dit toelaat. Elke reaksie, nota of boodskap wat ontvang, voel soos ʼn spatsel kleur. Dit het my al vele kere deur moeilike tye gehelp.

Ek het nuwe vriende in Switserland gemaak, van wie baie ook expats is. Ons deel in mekaar se ervarings, gee erkenning en het empatie met die situasies en struikelblokke wat ons teëkom. Ons staan ​​saam en maak seker dat almal gewaardeer en verbind voel.

Getuies op sosiale media

Ek het eers in ‘n vreemde land waar ek sukkel om die taal te verstaan, die rol van getuies op sosiale media begryp. Dit vul die behoefte aan iemand, iewers, om ten minste bewus te wees van jou lewe en wat jy doen.

My Afrikaanse vriendin in Switserland, Marna, het hierdie sentiment perfek in ‘n onlangse Facebook-plasing vasgevang:

Ons Switserse ervaring van 18 maande kom tot ‘n einde. As ‘n expat in ‘n vreemde land moet jy aanpas by taal en kultuur en voel jy die meeste van die tyd buite jou gemaksone.  Hierdie omstandighede weg van die bekende, jou geliefdes en vriende kan oorweldigend voel. ʼn Mens voel maklik eensaam, ongeliefd, sonder doel, onbekend en ongewaardeer.

Daar is ‘n diep ongemak in die besef dat jou lewe nie gedeel of gesien word deur diegene wat na aan jou hart is nie. Ek het alles oor ons wonderlike Europese en Switserse avonture op sosiale media gedeel. JY, my sosiale media vriende, wat die tyd geneem het om positief te reageer of kommentaar te lewer, het soveel meer gedoen as wat jy dalk besef. Julle was almal deel van my reis as getuies, en ek is dankbaar daarvoor.

Vir my het sosiale media ‘n manier geword om die uitdagings van expat-lewe te hanteer. Ek sien elke plasing as ‘n hedendaagse poskaart! Ek moedig jou aan om jou oomblikke en herinneringe te deel. Stuur jou poskaarte. Ek wil jou lewe aanskou en daardie spesiale oomblikke saam met jou vier. Die lewe is beter as dit gedeel word met mense wat jou hart bly maak!

Ter afsluiting

Wanneer ons getuies in mekaar se lewens is, sien ons die goeie, die slegte, die kragtige asook die kwesbare. Saam vorm hierdie ervarings wat dit beteken om mens te wees. Wanneer ons mekaar in ons lewensreise aanmoedig, toejuig en die volmaakte en die onvolmaakte sien, word ons daaraan herinner dat ons almal reisigers op hierdie reis wat ons die lewe noem, is.

Groete

Emsia

Van gewoon tot uitsonderlik

Van gewoon tot uitsonderlik

Sy was ‘n huweliksmaat vir haar man en ‘n ma vir haar drie seuns. Tydens haar daaglikse take van kosmaak, skoonmaak en wasgoed was, het haar siel na iets meer verlang. Sy het daarna gesmag om iets moois en kleurvol te skep. Haar reis het begin vorm aanneem toe sy na haar kinders se laerskool kunsonderwyseres uitgereik het. In die middae ná skool het sy en die jong studente begin leer oor verf, kleure verken en tegnieke saam bemeester.

Hierdie nuutgevonde passie het haar daartoe gelei om meer gevorderde kunslesse te volg. Kuns het haar ontvlugting en terapie geword. Sy het haar liefde vir kleurvolle skeppings met vriende gedeel, wat een keer per week saam met haar geskilder het.

Twaalf vroue

Een nag het sy wakker geword met ‘n oortuiging dat sy die portrette van twaalf merkwaardige vroue uit die Bybel moes skilder. Sy het hierdie roeping gevolg en die projek het haar vir meer as ‘n jaar besig gehou. Sy moes die perfekte skilderye kies om ‘n hedendaagse weergawe van elke vrou voor te stel. ’n Vriendin het haar aangemoedig om die verhale van twaalf vroue uit die Bybel te bestudeer. Die pandemie het haar die tyd gegee om haar in hierdie studie te verdiep. Deur hierdie reis het sy die vroue as gewone mense leer ken en hoe hulle, as deel van God se plan, buitengewoon geword het.

Bybelse vroue inspireer hedendaagse vroue

Met hierdie kennis het dit duidelik geword watter skildery elke vrou uit die Bybel verteenwoordig. Sy het haar kennis en kunswerke gekombineer om ‘n Bybelstudiejoernaal oor die twaalf Bybelse vroue te skep, asook gedrukte kaartjies met hul gesigte. LucahArt is die naam wat sy vir haar kuns gebruik. “Lucah” beteken “Om lig te bring.” Sy het hierdie naam gekies omdat sy gevoel het haar vriende het haar ondersteun en lig aan die projek gebring. Sy hoop ook haar kuns sal lig vir ander bring.

Met gewoon tot buitengewoon as tema het sy en ‘n vriendin besluit om vroue-wegbreke by hul pragtige strandhuis in Kleinmond af te skop. Hier het baie vroue inspirasie in die verhale van hierdie Bybelse figure, wat hul gewone lewens in iets uitsonderliks ​​omskep het, gevind. Hierdie wegbreek geleenthede was vir baie vroue lewensveranderend. Sy het diepe bevrediging gevind in die wete dat sy besig is om haar lewensdoel uit te leef.

Switserland geleentheid

’n Onverwagse drie-jaar werksgeleentheid in Switserland vir haar man het hulle verras en haar met gemengde gevoelens gelaat. Sy was opgewonde oor die nuwe ervaring, maar het tog gewonder, hoekom nou? In hierdie nuwe land het hulle baie aanpassings in die gesig gestaar en moes baie nuwe dinge ten opsigte van taal en kultuur leer.

Haar man het haar aangemoedig om die twaalf skilderye ook na Switserland te bring. Sy het hulle in haar huis uitgestal. Hierdie skilderye het vertroosting en inspirasie verskaf, veral gedurende die lang, koue winters wanneer eensaamheid intree. Sy het my vertel dat haar gunstelingvrou uit die reeks Maria Magdalena is. Sy het ‘n spesiale verbintenis met haar gevoel. Daar was ooreenkomste in hul lewensverhale en hulle het dieselfde naam gedeel.

Sy en haar man het by die Lift Church in Zug aangesluit. Hier het hulle wonderlike vriende gemaak en deel van ‘n ondersteunende Christelike gemeenskap geword.

Internasionale uitstalling

Hulle kerk het haar uitgenooi om as spreker tydens ‘n vroue aand op te tree. Ek het die voorreg gehad om die geleentheid by te woon. Die twaalf vroue het voor in die saal `n ereplek op ’n skilderdoek op `n esel gehad. Marna het my vertel dat haar 22 jarige seun die twaalf esels tydens die pandemie vir haar gemaak het as `n projek om hom besig te hou. Wie het ooit kon dink dat hulle twaalf Bybelse vroue in ’n Switserse kerk sou moes help regop staan.

Nadat Marna haar eie storie gedeel het, het sy die stories van elk van die twaalf Bybelse vroue vertel. In haar aanbieding het sy die uitdagings beskryf wat elke vrou in die gesig gestaar het. Die gehoor moes raai van wie Marna praat. Toe het sy meer gedeel oor God se plan vir elke vrou en die impak van hul optrede op die geskiedenis. Uiteindelik het die gehoor in klein groepies opgebreek om te bespreek watter vrou se lewensverhaal die meeste by hulle aanklank vind.

Winde van verandering

Na 18 maande in Switserland was daar winde van veranderinge by haar man se werksplek. Wimpie se werkgewer het sy kennis en vaardighede in Suid-Afrika vir ‘n belangrike projek benodig. Hulle het weer met gemengde gevoelens gestoei. Een voordeel is dat hulle gelukkig terug in SA vir hulle seun se troue sal wees – dieselfde seun wat die esels vir haar skilderye gemaak het. Hulle vertrek is vir ons ‘n groot verlies. Ek sal my Afrikaanse vriendin in Switserland baie mis, want ons het hier as getuies van mekaar se lewens opgetree.

Ek vind troos in die wete dat sy nog baie meer vroue se lewens in Suid-Afrika deur haar skilderye en die boodskappe wat dit oordra, sal aanraak. Haar eie verhaal, saam met die verhale van die vroue in die Bybel, is ‘n kragtige getuienis van hoe God gewone lewens in iets uitsonderlik kan omskep.

Groete

Emsia

Ons eerste strandvakansie in Kroasië

Ons eerste strandvakansie in Kroasië

Suid-Afrika word deur oseane omring. Ons assosieer gevolglik somervakansies met wit strande en die klank van brekende golwe. Terwyl Switserland pragtige natuurskoon bied, verlang ons soms na die see. Ons mis dit om kaalvoet op die sand te loop, sandkastele te bou en in die branders te speel. Al die lede van die Goosen gesin is mal oor water en die strand is ons idee van ‘n Happy Place.

Ons het lank na ‘n strandvakansiebestemming in Europa gesoek. Beskikbaarheid en bekostigbaarheid van die pragtige liggings langs die Middellandse See het uitdagings gestel. Ná ’n lang en strawwe winter smag mense regoor Europa na son en see.

Toe Zander ‘n plek vir sy uitruilervaring moes kies, was sy topprioriteit ‘n land met ‘n kuslyn en golwe. Sy droom het waar geword toe hy ‘n uitruilgeleentheid in Perth gekry het. Hulle kon na skool strand toe gaan en ondanks die winter in Australië het hulle baie tyd in die see deurgebring en verskeie aktiwiteite geniet. Hy het selfs die kans gehad om te leer branderplankry.

Kampterrein in Kroasië

In ons soektog het ons op Kroasië gefokus en ‘n kampplek genaamd Mont Perin ontdek. Dit is by die see naby Rovinj in die Istrië-streek van Noord-Kroasië geleë. Dit het geblyk die perfekte keuse vir ons te wees. Die kampeerterrein bied verskeie soorte akkommodasie, insluitend kampeerplekke, mobiele huise, en ‘n verskeidenheid van villas.

Ons het in ‘n villa naby die see gebly en het elke oggend vroeg in die see geswem. Die strande was klipperig, so ons het waterskoene vir gemak gekry. Een voordeel van ‘n klippiestrand bo ‘n sanderige een, is dat die huis sandvry bly. ‘n Mens kon duidelik tot op die bodem deur die rustige en mooiste turkooisblou kleur water sien.

Vermaak

Die kampterrein het ‘n verskeidenheid vermaaklikheidsopsies vir gesinne gebied. Die baai-area het aangewese plekke vir swem, roei of roeiplankry (SUP’s). Ander gebiede was meer klipperig, perfek om die onderwaterwonderland met ‘n duikbril te verken. Bedags het die kinders die opblaas-speelarea in die see geniet. In die aand het hulle animasie films op `n grootskerm in die see gewys

Die kampterrein het ook tennis-, vlugbal- en sokkerbane en ‘n dinosourus-tema waterpark vir gesinne met jonger kinders gehad.

Vervoer

Die kampterrein is redelik groot. Om dit vir almal maklik te maak om rond te beweeg, is daar ‘n treintjie wat gereeld deur die terrein loop. Vir diegene wat nie hul eie saamgebring het nie, is fietse ook te huur. Ons was verheug om te ontdek dat elke villa ‘n klein elektriese of gholfkarretjie het.

Die villa se Twingo het Zander se eerste bestuursles in Kroasië moontlik gemaak. Ons het ‘n paar keer tennis gespeel en daarna het Zander ons terug huis toe gery. Charl het van voor instruksies gegee terwyl ek senuagtig agter gesit het. Gelukkig het hy baie goed reggekom. Dit is baie makliker om  met ‘n elektriese motor te leer bestuur as met `n handrat pertrol model soos wat sy ouer broers moes doen.

Bakkery en vars groente uit die tuin

Die kampterrein beskik oor ‘n bakkery, waar mense vroegoggend gretig in die ry staan ​​om ‘n vars broodjie of croissant saam met hul koffie te geniet. Elke oggend, nadat ek en Zander vinnig in die see geswem het, het Charl ons met warm, varsgebakte croissants bederf.

Ons was verheug om te ontdek dat Mont Perin groentetuine het. Die kampterrein bied gaste twee keer per week ‘n komplimentêre sak vars Mediterreense groente. Die sak het tamaties, komkommers, soetrissies, eiervrugte en murgpampoene ingesluit. Saam met die groente het ons ook ‘n spanspek en waatlemoen ontvang. Ons het die vrugte en groente in ons slaaie, pastasouse gebruik en ook gereeld ratatouille gemaak.

Vroegaand, was die kampterrein met heerlike kosreuke gevul. Kampeerders het hul maaltye op gasstowe voorberei aangesien oop vure nie toegelaat is nie.

Dinasours beendere in die Istrië area gevind

Ons het opgemerk dat baie waterparke in die Istrië-streek ‘n dinosourus-tema het. Dit het volkome sin gemaak toe ons uitvind dat Istrië die enigste streek in die Middellandse See is waar duikers dinosourusbene gevind het. In 1992 het ‘n duiker ‘n terrein met bene op die seebodem naby Bale-Valle ontdek, wat die eerste ontdekking van dinosourusoorblyfsels aandui.

Die bene het die bestaan ​​van ten minste tien groepe dinosourusse onthul, insluitend die plantvretende Brachiosaurus, een van die grootste en swaarste dinosourusse ooit. Hierdie massiewe wese was 20 tot 25 meter lank, met ‘n nek van ongeveer 10 meter lank.

Ons is dit almal eens dat hierdie een van ons lekkerste vakansies in Europa was. Ons het vergeet van tyd en net oorgegee, lekker en gesond geëet en baie goed geslaap. Moeder Natuur het mooi na ons gekyk.

Herinneringe in ‘n Fotovideo:

Groete

Emsia

Venisië het my asem weggeslaan

Venisië het my asem weggeslaan

My geliefdes beskryf my as prakties en realisties. Ek bekyk plekke en situasies deur hierdie lens, wat dikwels tot baie hoe en waarom vrae lei. My kameralens help my om die mooi, die ou, die snaakse en die anderse te sien en te geniet. In Venesië was daar baie om te geniet, te waardeer, oor na te dink en wonder. Venisië, bekend as die “Stad van Kanale” of die “Drywende Stad,” is skilderagtig en fassinerend.

Toerisme in Venisië

Die kanale van Venesië se historiese kwartier maak dit een van die mees besoekte plekke in Europa. Verlede jaar het 20 miljoen reisigers Venesië, wat net 50 000 inwoners het, besoek. Om die impak van oortoerisme te versag, het stadsamptenare verskeie maatreëls ingestel. In 2021 het hulle plesierbote verbied om aan te dok, toergroepgroottes tot 25 mense beperk en ‘n fooi vir dagbesoekers ingestel.

Ons het ons vakansie met ‘n kort besoek aan hierdie pragtige historiese stad afgesluit. Ons het op ‘n warm Sondagmiddag by St. Lucia Venesië-treinstasie aangekom. Ons verblyf was so 2 kilometer weg en hoewel ek mal is oor stap, was hierdie stap amper te veel vir my. Toeriste het in die strate saamgedrom en ons moes met ons bagasie deur die massas navigeer, terwyl sweet teen my rug afstroom. Om my swaar tas en rugsak oor die baie kanaalbrûe met baie trappies te dra, was besonder uitdagend. Ek was dankbaar dat Charl die navigasie tussen al die nou en kronkelpaadjies behartig het.

Venesië berei reeds van vroegoggend af vir die toeriste voor

Om vroeg in die oggend wakker te word as ‘n stad ontwaak, maak my opgewonde. In Venesië het die inwoners baie vroeg begin met voorbereidings vir die nuwe dag. Die geur van varsgemaalde koffie en gebak het in die lug gehang. Seevoëls het opgewonde by die vismark geskree. Handelaars het voorrade uit hul mobiele stalletjies uitgepak. Bote op die kanale het goedere vir winkels en restaurante ingebring terwyl rommel verwyder is. Dit alles in die vroeë ure gebeur, want bedags vul toeriste op gondels die kanale.

Gondels op die kanale

Gondels is ‘n historiese en tradisionele deel van Venesië, wat ‘n ikoniese manier bied om die stad te verken. In die 17de en 18de eeue het gondels ‘n hoogtepunt bereik in gewildheid, met ‘n geskatte 10 000 in Venesië. Daarteenoor word slegs sowat 400 deesdae hoofsaaklik vir toerisme gebruik.

Vroegoggend het ons gesien hoe gondeliers die bote vir die dag voorberei het. Om ‘n gondelier te word vereis meer as 400 ure se opleiding oor ses maande. Benewens die bemeestering van gondelmaneuver- en lewensreddingsvaardighede, leer hulle ook vreemde tale en Venesiese geskiedenis en kultuur.

Basilica van San Marco

Die Basilica di San Marco (St. Mark’s Basilica) is die katedraalkerk van Venesië en is saam met sy plein die bekendste en mooiste landmerk in die stad.

Volgens oorlewering het Markus die kerk in Egipte gestig en is hy as biskop van Alexandrië aangestel nadat hy saam met Petrus in Rome gedien het. Mense het geglo dat hy daar as ‘n martelaar gesterf het. Agt eeue nadat hy in 68 nC gesterf het, het die Venesiërs sy liggaam na Venesië gebring. Die stad se regerende klas wou St. Markus as die beskermheilige van hul ekonomiese status hê, en daarom het hulle gereël om sy liggaam uit Egipte te smokkel.

Murano die glaseiland

Ons het Murano, die glaseieland, met `n taxibootbesoek. Glaswerk is `n ou en belangrike kunsvorm en was vir honderde jare een van die belangrikste kommersiële nywerhede van die Venesiese Republiek. Stadsowerhede het die glasoonde is gedurende 1291 na Murano verskuif om die stadsentrum teen die risiko van brand en die uitlaat van handelsgeheime oor die produksieproses te beskerm. Die glasmeesters kon ook vaardighede en tegnieke uitruil en so die kunsvorm tot nuwe hoogtes verhef.

Ons het `n demonstrasie bygewoon waar ons kon sien hoe kunstenaars werk en glas blaas met eeue-oue tegnieke om die mooiste ornamente na vore te bring.  Daarna het ons `n uitstalling van die mooiste kunswerke besoek.

Die Venisië Karnaval

Verkopers het maskers vir die Venesiese Karnaval by die meeste stalletjies en markte verkoop. Hierdie geleentheid is wêreldwyd bekend vir sy pragtige kostuums en maskers. Die viering duur tien dae in Februarie, waartydens mense pragtig aantrek en aan georganiseerde parades of eenvoudige optogte op straat deelneem.

Die Karnaval voer sy oorsprong na die Middeleeue terug en het vir etlike eeue voortgeduur. Mense het die tradisie in 1797 afgeskaf, maar dit in 1979 laat herleef. Dit lok jaarliks ​​ongeveer 3 miljoen besoekers.

Venisië is besonders en een van Italië se mooiste stede

Die drywende stad, met sy kronkelende kanale, treffende argitektuur en pragtige brûe, is ongetwyfeld een van Italië se wonderlikste stede. Die standbeeld van die wit hande in Venesië het my met ‘n boodskap gelaat. Hulle simboliseer die nodigheid om brûe te bou en verskille te oorkom. Elke stel hande verteenwoordig ‘n ander menslike waarde soos liefde of wysheid.

As jy van reis hou, is Venesië die moeite werd om te besoek en te ervaar. Ek beveel egter aan om die tyd van die jaar vir jou besoek met sorg te kies en so lig as moontlik te reis.

Groete

Emsia

Hoe raak jy gereed vir die volgende hoofstuk?

Hoe raak jy gereed vir die volgende hoofstuk?

Toe ons met die bekende paadjie deur die hekke ry en voor die groot wit huis stop, het ek geweet dit sou my laaste besoek wees. Nadat my familie my by die Upington-lughawe opgelaai het, het ons die pragtige aftreeoord, Belle Rio besoek. Dit is langs die oewer van die Oranjerivier, naby Kanoneiland, waar my ma grootgeword het.

Ek het daarna uitgesien om ‘n paar dae alleen saam met my ma deur te bring. Dit het ook ‘n geleentheid geskep om die planne vir haar volgende hoofstuk met haar te bespreek. Nadat my suster en haar gesin na hul plaas vertrek het, het my ma my ernstig aangekyk en gesê: “Ek wil nie hieroor praat nie.”

Kathu

Ons het die jaar voor ek met skool begin het na Kathu verhuis. Die myn het hierdie nuwe dorp ontwikkel, en almal het in nuwe mynhuise ingetrek. Soos die nuwe dorp ontwikkel het, het sommige mense wat nie vir die myn gewerk het nie, begin om privaat huise tussen die mynhuise te bou. Een van die nuwe privaat huise naby ons mynhuis het ‘n moderne argitektoniese ontwerp en ‘n pragtige kameeldoringboom in die erf gehad. My ma was mal oor hierdie huis en ons het gereeld gaan kyk hoe die bouwerk vorder.

Ons eie huis

Op ‘n dag het ‘n “Te Koop”-bordjie voor die wit huis met blou geute verskyn. My ouers het daarna dikwels lang en ernstige gesprekke gehad. Dit was tyd vir hulle om huiseienaars te word. Kort voor my elfde verjaardag het ons na die nuwe huis getrek en alles oor die straat gedra. Vir die eerste keer het ek en my suster elkeen ons eie kamers gehad. Die swaai wat my pa gebou het toe ons kleuters was, het ook saam met ons getrek.

My pa, altyd ‘n projekman, het hierdie nuwe huis in sy speelgrond verander. Hy het nuwe strukture gebou en alles om die huis prakties en doeltreffend ingerig. Hy het die tuin noukeuring vir my ma, wie se passie tuinmaak was, uitgelê. Mense het dikwels na ons woning verwys as die huis met die pragtige tuin. Elke Vrydag na werk het my pa die gras gesny. Ek het hom soms op Vrydae verras deur die gras te sny voordat hy ná werk terug huis toe gekom het. Die reuk van vars gesnyde gras neem my steeds terug na my kinderdae.

Tuin vol kosmos

Ek het altyd van ’n kosmos troue gedroom. My ouers het gehelp om die droom te verwesenlik deur die hele tuin vol kosmosblomme, maande voor my troue te plant. Gereelde kunsmis het gehelp om die plek in `n pienk en pers paradys te omskep. Die Vrydag voor my troue het ek aangebied om die gras te sny, maar my pa het my aanbod van die hand gewys. Ek was effens seergemaak toe hy heel opreg probeer verduidelik: “Dankie my kind, maar ek wil dit graag ordentlik gedoen hê.

Ons verloor my pa vroeg

Ons het my pa kort ná my dertigste verjaardag aan ’n hartaanval verloor. Hy was maar 57 jaar oud en nog besig om ’n afdak te bou. Ons het probeer om vrede te vind in die feit dat hy gesterf het terwyl hy besig was met projekte waarin hy groot vreugde gevind het.

My ma was dieselfde ouderdom as ek nou en sy dood het haar hele lewe verander. Sy het dapper al die verantwoordelikhede aanvaar om die groot huis en tuin in stand te hou. Sy het die huis met die mooiste skilderye versier om haar te help om weer mooi ten spyte van die pyn te sien.

Soos sy ouer geword het, het dit moeiliker geword om alles te bestuur. Ons is dankbaar vir almal om haar wat nog deernisvol bereid is om te help met instandhouding en herstelwerk.

Ons ma sal volgende jaar haar 80ste vier

Soos my ma se energie met ouderdom afneem, het die instandhouding van die huis en tuin vir haar oorweldigend geword. Die meeste van haar vriende is die afgelope jare oorlede, wat ‘n aansienlike verlies was. Sy was nog altyd liefdevol en diep betrokke by die skool, gemeenskap en kerk.

Ons is bekommerd oor haar welstand en veiligheid in Kathu, wat uitgebrei het weens die mynbedrywighede. As haar kinders dink ons dit is tyd dat my ma haar volgende hoofstuk begin. Ons glo sy gaan floreer in ‘n gemeenskap met aangename mense, stimulerende aktiwiteite en minder verantwoordelikhede.

Besluite oor die laaste hoofstuk

Sy het tyd nodig om hierdie hoofstuk af te sluit en die groot wit huis te groet en haar herinneringe in vrede te koester. Alhoewel ons met baie dinge kan help, is dit ‘n taak wat sy op haar eie moet doen, net soos sy moes leer om sonder my pa te leef.

Aangesien ons nie in haar skoene is nie, sal ons haar die tyd en ruimte gee om haar antwoord te vind. Ek en my suster het ooreengekom om ons ma se versoek te eerbiedig om nie die aftreeoord te bespreek nie. Ons vertrou sy sal weet wanneer sy vir die volgende hoofstuk gereed is.

Groete

Emsia